Machina Czasu
Radio SzczecinRadio Szczecin » Machina Czasu » Kalendarium historyczne
Napoleon. Fot. pixabay.com
Napoleon. Fot. pixabay.com
  • 1489 - W uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w kościele Mariackim w Krakowie dokonano odsłonięcia i poświęcenia nowego ołtarza, autorstwa mistrza z Norymbergii Wita Stwosza. Ołtarz łączy w sobie elementy sacrum i profanum. Mistycyzm zmieszany jest z naturalistycznym realizmem. Złote szaty apostołów występują obok codziennych ubiorów noszonych w średniowiecznym Krakowie.
  • 1769 - Urodził się Napoleon Bonaparte, cesarz Francuzów, wybitny wódz i polityk. Twórca nowoczesnej armii, wpływający na rządy wielu krajów europejskich, zmieniający władców, granice i ustroje. Był cesarzem Francji w latach 1804-1814 i przejściowo w 1815 roku. W wieku 24 lat, za zasługi wojenne, otrzymał awans na stopień generała. W 1799 roku przejął władzę we Francji, jako pierwszy konsul, a od 1804 roku był cesarzem. W ciągu kilkunastu lat niemal cała Europa znalazła się pod jego wpływami. Kres potędze Napoleona położyła wyprawa przeciwko Rosji w 1812 roku, która zakończyła się zagładą Wielkiej Armii. Po klęsce w bitwie narodów pod Lipskiem, w 1813 roku, cesarz abdykował i został zesłany na Elbę. Próba odzyskania władzy, tak zwane 100 dni Napoleona, zakończyła się klęską pod Waterloo i zesłaniem na wyspę Świętej Heleny.
  • 1771 - Urodził się Walter Scott, szkocki poeta, powieściopisarz. Interesował się folklorem i historią Szkocji, korzystał z tej tematyki w swojej twórczości i zapoczątkował w Anglii zainteresowanie kulturą i twórczością ludową. Autor powieści historycznych: "Rob Roy”, "Więzienie w Edynburgu”, "Narzeczona z Lammermoor”, "Ivanhoe”, "Kwintyn Durward, czyli Szkot na dworze Ludwika XI”.
  • 1898 - Urodził się Jan Brzechwa, poeta, satyryk, tłumacz literatury rosyjskiej. Autor utworów dla dzieci i młodzieży: "Kaczka dziwaczka”, "Pchła Szachrajka”, "Tańcowała igła z nitką”, "Akademia Pana Kleksa”, "Szelmostwa lisa Witalisa”, 'Ptasie plotki”, czy 'Baśń o korsarzu Palemonie”. Wiele jego książek było ilustrowanych przez znanego grafika Jana Marcina Szancera.
  • 1920 - Bitwa Warszawska, nazwana później cudem nad Wisłą. Polacy odnieśli zwycięstwo nad Armią Czerwoną, powstrzymując ofensywę bolszewicką. Wygrana polskich żołnierzy na blisko 20 lat zapewniła naszemu krajowi niepodległość i uchroniła Europę Zachodnią przed rewolucją komunistyczną. Starcie jest zaliczane do 18 wielkich bitew, które zdecydowały o losach świata. Trwała od 13 sierpnia.
  • 1921 - Urodził się August Kowalczyk, aktor i reżyser teatralny, w czasie wojny więzień Auschwitz - do niemieckiego obozu trafił mając 19 lat. Uciekł z kompanii śmierci i przeżył, dzięki pomocy mieszkańców miejscowości Bojszowy na Śląsku, do której dotarł po ucieczce. Po wojnie zadał egzamin aktorski. Na początku kariery występował w teatrach krakowskich, w połowie lat 50. związał się z Teatrem Polskim w Warszawie. Wystąpił między innymi w obrazach: "Pokolenie”, "Rok pierwszy”, "Barwy walki”, "Drugi brzeg”, "Tajemnica Enigmy”, a także w serialach telewizyjnych: "Stawka większa niż życie” i "Chłopi”. Rolą jego życia był wystawiony 6804 razy - taki sam otrzymał numer obozowy - monodram, którego tematem były przeżycia z okresu uwięzienia w Auschwitz. August Kowalczyk jeździł z tą sztuką po całym kraju, wystawiał ją w szkołach, domach kultury i innych miejscach - przestrzegając przed okrucieństwami wojny. Przez wiele lat był wiceprezesem Zarządu Głównego Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem, przewodniczącym Krajowej Rady Polskiej Unii Ofiar Nazizmu.
  • 1929 - Urodziła się Anna Walentynowicz, działaczka Wolnych Związków Zawodowych, współzałożycielka NSZZ "Solidarność”, Dama Orderu Orła Białego. Była nazywana legendą Solidarności i bohaterką Sierpnia 1980 roku. Pracowała, jako robotnica Stoczni Gdańskiej, na stanowisku suwnicowej. Za niezależną działalność związkową została dyscyplinarnie zwolniona z pracy w sierpniu 1980, co stało się bezpośrednią przyczyną strajku stoczniowców. Po wprowadzeniu stanu wojennego została internowana. Gdy wyszła na wolność współorganizowała głodówki, pisała protesty i oświadczenia skierowane do władzy. W stanie wojennym została oskarżona przed sądem o organizowanie strajku w grudniu 1981 i skazana na półtora roku więzienia w zawieszeniu. W grudniu 1983 roku była aresztowana za udział w próbie wmurowania tablicy upamiętniającej górników zamordowanych w kopalni 'Wujek". Była inicjatorką protestu głodowego po zabójstwie księdza Jerzego Popiełuszki w 1985 roku. Zginęła w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 roku.
  • 1945 - Zmarł Oskar Picht, wynalazca maszyny do pisania dla osób niewidomych. W 1899 roku stworzył pierwszą piszącą alfabetem Braille'a maszynę do pisania dla niewidomych. W 1901 roku opatentował swoje urządzenie. Do 1932 Oskar Picht opatentował 10 wzorów maszyn dla niewidomych.
  • 1954 - Urodził się Stieg Larsson, szwedzki pisarz i dziennikarz, zajmujący się prawicowym ekstremizmem i rasizmem, należał do szwedzkiej lewicy. Autor powieści kryminalnych, w tym: "Dziewczyna, która igrała z ogniem”, "Zamek z piasku, który runął”, "Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet”. Dwukrotnie nagrodzony skandynawską nagrodą "Szklanego Klucza". Zmarł 9 listopada 2004 roku.
  • 2000 - Został uruchomiony pierwszy polski komunikator internetowy Gadu-Gadu. Pomysłodawcą i twórcą był informatyk Łukasz Foltyn. Pierwszego dnia funkcjonowania zainstalowało GG około 10 tysięcy użytkowników. W 2011 roku Gadu-Gadu miało około siedmiu milionów unikatowych użytkowników, którzy wysyłali do 300 milionów wiadomości dziennie, a co doby powstawało ponad 500 nowych kont.
  • 2013 - W Nicei zmarł Sławomir Mrożek, dramatopisarz, prozaik, rysownik. Zadebiutował w 1950 roku na łamach tygodnika "Przekrój”, jako satyryk. Redaktor "Dziennika Polskiego” i tygodnika "Życie Literackie”. Autor opowiadań i utworów dramatycznych, o tematyce filozoficznej, politycznej, obyczajowej i psychologicznej. Jako dramaturg zaliczany do nurtu teatru absurdu: "Tango”, "Vatzlav”, "Ambasador”, "Miłość na Krymie”, "Męczeństwo Piotra Oheya”, "Indyk”. W latach 1963-1996 przebywał na emigracji, głównie w Meksyku. W 2008 roku ponownie opuścił kraj, osiadając we Francji.
 

Zobacz także

2021-11-21, godz. 23:17 21 listopada 1344 - Położono kamień węgielny pod budowę katedry świętego Wita w Pradze na wzgórzu zamkowym Hradczany. Budowę części wschodniej, wraz z elewacją… » więcej 2021-09-21, godz. 13:12 19 września 1551 - Urodził się Henryk III Walezy, ostatni z francuskiej dynastii Walezjuszów, książę Orleanu, w latach 1573 -1575 - pierwszy elekcyjny król Polski… » więcej 2021-09-12, godz. 13:30 12 września 490 rok przed naszą erą - Wojska Aten pokonały oddziały perskie w bitwie pod Maratonem. Według legendy, do Aten wysłano po bitwie Filippidesa, żeby ogłosił… » więcej 2021-09-09, godz. 10:37 5 września 1638 - Urodził się Ludwik XIV, król Francji od 1643 roku, syn Ludwika XIII, przedstawiciel dynastii Burbonów. Najwybitniejszy europejski reprezentant absolutyzmu… » więcej 2021-08-21, godz. 00:12 22 sierpnia 1485 - Bitwa pod Bosworth Field zakończyła walkę o tron Anglii, która do historii przeszła, jako Wojna Dwóch Róż - biała róża była w herbie rodu Yorków… » więcej 2021-08-09, godz. 23:47 8 sierpnia 1553 - Zmarł Girolamo Fracastoro, włoski lekarz, nauczyciel i poeta. W 1546 roku przedstawił teorię roznoszenia chorób zakaźnych, która została… » więcej 2021-08-01, godz. 14:45 1 sierpnia 10 rok przed naszą erą - Urodził się Klaudiusz, cesarz rzymski od 41 roku, przedstawiciel dynastii juliańsko-klaudyjskiej. Sprzymierzeniec wyzwoleńców… » więcej 2021-07-28, godz. 15:42 26 lipca 80 lat temu, 26 lipca 1941 r. we Lwowie został zamordowany przez Niemców Kazimierz Bartel, pięciokrotny premier RP, minister kolei żelaznych, minister wyznań… » więcej 2021-06-28, godz. 01:29 27 czerwca 1574 - zmarł Giorgio Vasari, włoski artysta i historiograf sztuki. Specjalizował się w malowaniu fresków o tematyce historycznej i alegorycznej, a w swoich… » więcej 2020-04-27, godz. 22:19 3 maja 1469 - urodził się Niccolo Machiavelli, historyk, filozof i dyplomata. Był florenckim historykiem, filozofem i dyplomatą. Wykonywał różne misje w służbie… » więcej
12345