Przy okazji Szczytu sekretarz energii USA podpisze polsko-amerykańską umowę o partnerstwie na rzecz rozwoju programu energetyki jądrowej w naszym kraju. Ze względu na pandemię spotkanie będzie miało częściowo charakter zdalny, w ten sposób dołączą do niego inni przywódcy a także partnerzy Trójmorza, wśród nich prezydent Niemiec i amerykański sekretarz stanu.

Rozmowom będzie przewodniczyć prezydent Estonii Kersti Kaljulaid. Do Tallina, oprócz Andrzeja Dudy, przyjedzie jeszcze tylko prezydent Bułgarii Rumen Radew. Pozostali przywódcy państw Inicjatywy Trójmorza wezmą udział w szczycie w sposób zdalny. W tej samej formie do rozmów dołączą reprezentanci partnerów strategicznych, czyli prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier oraz amerykański sekretarz stanu Mike Pompeo. Swój udział w szczycie zapowiedziała też wiceszefowa Komisji Europejskiej Margrethe Vestager.

Jak podkreśla szef gabinetu prezydenta Krzysztof Szczerski, niezmiernie ważne jest, że mimo pandemii Covid-19, dojdzie do spotkania przywódców państw Inicjatywy. "Szczególnie dzisiaj rozmowy przywódców regionu Trójmorza są istotne w kontekście trzech bieżących uwarunkowań zewnętrznych, które mogą określić jego przyszłość. Są nimi: przebieg pandemii i jej skutki społeczno-gospodarcze, decyzje dotyczące przyszłych ram finansowych Unii Europejskiej oraz rozstrzygnięcie wyborcze w Stanach Zjednoczonych. Państwa Trójmorza powinny na nie reagować w sposób spójny i nastawiony na jedność euroatlantycką" - zaznaczył szef gabinetu prezydenta w komunikacie przekazanym Polskiemu Radiu.

Przy okazji szczytu dojdzie do rozmowy pełnomocnika rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Piotra Naimskiego z sekretarzem energii USA Danem Brouillette.

Podczas tego spotkania sekretarz Brouillette podpisze umowę międzyrządową o współpracy między rządami Polski i USA w celu rozwoju programu energetyki jądrowej oraz cywilnego przemysłu jądrowego w Polsce. Po otrzymaniu egzemplarzy umowy podpisanych przez stronę amerykańską, w przyszłym tygodniu zostanie ona podpisana przez ministra Piotra Naimskiego. Dokument zacznie obowiązywać po wymianie not dyplomatycznych stwierdzających spełnienie przez obie strony wymagań dla jej wejścia w życie.

Zgodnie z postanowieniami umowy, w ciągu 18 miesięcy Polska i USA przygotują wspólnie raport, który będzie stanowił podstawę dla polskiego rządu do decyzji o ostatecznym wyborze partnera do realizacji programu polskiej energetyki jądrowej. "W tym czasie czołowe amerykańskie firmy sektora cywilnej energetyki jądrowej przeprowadzą prace przygotowawcze i projektowe w zakresie budowy elektrowni jądrowych w Polsce. Równolegle przedstawiciele obu rządów, wspólnie z amerykańskimi instytucjami finansowymi, przygotują opcje finansowania dla Programu" - przekazano w komunikacie Kancelarii Prezydenta.

Szczyt w Tallinie będzie też okazją do podsumowania dotychczasowych osiągnięć Inicjatywy Trójmorza. To między innymi powołanie i rozwój Funduszu Inwestycyjnego Inicjatywy Trójmorza oraz Forum Biznesu Państw Inicjatywy Trójmorza, utworzenie indeksu giełdowego - CEEplus, opracowanie listy projektów priorytetowych oraz powstanie Rady Biznesu Trójmorza. Na szczycie zostanie potwierdzone przystąpienie do Funduszu Trójmorza kolejnych państw - w sumie tworzyć go będzie 9 krajów członkowskich. Fundusz dokonuje obecnie przeglądu projektów transgranicznych, które mogą uzyskać jego finansowanie.

Na zakończenie szczytu przewidziano przyjęcie wspólnej deklaracji. W dokumencie przywódcy krajów Trójmorza zgadzają się, że Inicjatywa może odegrać kluczową rolę w procesie wychodzenia naszej części Europy z kryzysu gospodarczego wywołanego przez pandemię Covid-19. Podkreślono również, że państwa Inicjatywy mają szansę stać się ważnym odbiorcą środków inwestycyjnych w ramach nowego budżetu Unii Europejskiej na lata 2021-2027.

W Tallinie prezydent Andrzej Duda odbędzie również osobne spotkania z estońską prezydent Kersti Kaljulaid oraz premierem Jürim Ratasem.

- Poza tematami gospodarczymi i dwustronnymi relacjami politycznymi, przywódcy zamierzają poruszyć tematy związane z sytuacją bezpieczeństwa w regionie, zwłaszcza w kontekście Białorusi - potwierdził minister Krzysztof Szczerski.

Prezydent Andrzej Duda weźmie również udział w inauguracji pierwszej Polsko-Estońskiej Izby Gospodarczej. W zeszłym roku wymiana handlowa pomiędzy naszymi krajami wyniosła 1,4 mld euro.