Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku dzielny James Bond podjął próbę powstrzymania grupy przestępców przed użyciem uzbrojonego satelity. Wtedy też narodziła się legenda, gra GoldenEye 007 z konsoli Nintendo 64, która stworzyło studio Rare.

Jest to podzielona na misje strzelanka z perspektywy pierwszej osoby, która rzuca agenta MI6 do różnorodnych lokacji. Jako, że mamy do czynienia z najsłynniejszym agentem, dużo tu strzelania. Są pistolety, karabiny maszynowe, snajperka, ale też np. noże do rzucania. W razie potrzeby, James dzierży w dłoniach dwie mniejsze bronie i przeciwnicy pozostają bez szans.

Jednak GoldenEye 007 to nie tylko strzelanie, ale też możliwość skradania się, przenikania na tyłach wroga lub likwidowania go po cichu. Agent ma oczywiście także kilka gadżetów, przydatnych w konkretnych sytuacjach. Nie ma za to klasycznego paska zdrowia, który zastąpiono pancerzem.

Kampania dla pojedynczego gracza to trzon zabawy, ale jest jeszcze speedrun, czyli przechodzenie gry na czas oraz bonusowe poziomy, odblokowywane po ukończeniu tytułu na najwyższym poziomie trudności. No i multiplayer, który do dziś wspominają starsi gracze. Podzielony ekran i kilka trybów zabawy, esencja.

GoldenEye 007 zostało wydane krótko przed premierą kolejnej kinowej części przygód Bonda - "Jutro nie umiera nigdy". Mimo niskich oczekiwań branży, gra rozeszła się w 8 milionach kopii, stając się wtedy trzecią najlepiej sprzedającą się grą na Nintendo 64. Rok później otrzymała m.in. prestiżową nagrodę BAFTA.

W 2010 roku gracze otrzymali remake na Nintendo DS-a i Wii, a w kolejnym na PlayStation 3 i Xboksa 360. Na końcówkę 2022 r. zaplanowano następne wydanie na Switcha i Xboksa One. Będzie ono zawierało niewielkie poprawki, w tym przystosowanie do wyższych rozdzielczości i panoramicznych wyświetlaczy.

Nie ma na świecie gracza, który nie znałby tej serii. W 1994 roku japońskie studio Namco wydało pierwszą część Tekkena. Bijatyki, która na zawsze zmieniła ten gatunek.

Tekken jest uznawany za jedną z pierwszych bijatyk, w której zastosowano animację 3D. Blisko 30 lat temu robiło to piorunujące wrażenie i automaty w salonach gier były zawsze oblegane. Jest to jedna z tych gier, która także pozwoliła zaistnieć pierwszej konsoli PlayStation.

Wszystko kręci się wokół turnieju King of Iron Fist Tournament, gdzie grupa zawodników walczy o tytuł tego najlepszego. Wersja arcade posiadała 8. zawodników, w tym legendarnego bossa Heihachiego, który niestety nie był grywalnym zawodnikiem. Zmieniło się to w wersji na PlayStation, gdzie twórcy dodali kolejnych i finalnie gracze mieli do dyspozycji aż 17. postaci. Paul Phoenix, Jack, King, Anna Williams, Nina Williams - tych fighterów zna każdy fan gatunku.

Sprzedaż kilku milionów kopii dała Tekkenowi tytuł "Pierwszej gry na PlayStation, która sprzedała się w milionie egzemplarzy", a potem poszło już z górki. 9. głównych części, 8 spin-offów, trzy filmy, komiksy, animacje, figurki...

To nie była przyjemna pobudka. Zimna, kamienna podłoga z jakimiś mrocznymi inskrypcjami i dwóch wytwornie ubranych ważniaków, którzy poinformowali naszego bohatera o tym, że: po pierwsze, został przywrócony do życia po śmierci. I po drugie, to ma uratować porwaną córkę króla. A że nie pamięta swojego imienia, teraz zwany będzie Locke D'Averam.

Tak zaczyna się wydane w 1999 roku RPG akcji Revenant. Na przełomie wieków wzorem w gatunku były rzuty izometryczne - i pierwsza część Diablo. Revenant przygotowany przez Cinematix Studios również stawiał na efektowną walkę z hordami przeróżnych wrogów.

Graficznie - jak na tamte czasy - prezentował się Revenant dobrze, acz momentami nierówno. Niektóre lokacje, przykładowo miasto, wyglądały naprawdę dostojnie, z kolei część lochów, do których ruszaliśmy takiego wrażenia już nie robiła. Mogła się podobać przedstawiona w grze historia, nie brakowało filmików przerywnikowych i niespodziewanych zwrotów akcji.

W samym systemie RPG przygotowanym w grze nie brakowało klasycznych rozwiązań z awansowaniem postaci, szukaniem ekwipunku czy przygotowywaniem czarów. Ciekawe, że twórcy wprowadzili tu pasek zmęczenia, tak obecnie popularny w "soulsach" i ich klonach. Ale Revenant ostatecznie nie podbił list sprzedaży ani nie zapisał się w annałach kultowych gier tamtych czasów.

W dobie wszechobecnych remasterów i remaków starszych gier, wspominamy produkcję, która w pewnym sensie może uchodzić za jednego z prekursorów tego trendu. W 1970 roku w salonach gier pojawiło się masywne pudło z automatem nazwanym Sea Devil. Gracz wcielał się w rolę kapitana okrętu podwodnego walczącego z flotą przeciwnika.

Sea Devil było grą elektromechaniczną, z imponującym kontrolerem w kształcie... peryskopu, w który należało patrzeć i w odpowiednim momencie odpalać torpedy do wyświetlanych na przednim ekranie makiet okrętów. A w 1976 roku ta produkcja doczekała się remake'u.

Czyli nowej, elektronicznej już w pełni gry z tytułem Sea Wolf, z nowoczesną (jak na tamte czasy) pikselową grafiką. Nowy automat miał ekran, generował elektroniczny dźwięk - i wciąż gracze patrzyli w peryskop, aby kierować ogniem. A w 1982 roku Sea Wolf doczekało się wersji na Commodore 64.

W praktyce to kolejna wersja popularnych w tamtym czasie strzelanek, gdzie na dole ekranu przesuwaliśmy nasz statek i odpalaliśmy torpedy do przemieszczających się na górze ekranu okrętów. Do dyspozycji na raz mieliśmy 4 strzały, przeładowanie wyrzutni zajmowało kilka sekund. A najwięcej punktów można było ustrzelić nie za jakiś krążownik - tylko patrolowiec. Bo ruszał się najszybciej.

Wielkie bojowe mechy, chciwe i potężne korporacje dążące do przejecia drogocennego surowca na odległej planecie, walczący z nimi rebelianci - a w środku tego całego zamieszania gracz, wcielający się w rolę komandora Sanjuro w armii władającej galaktyką United Corporate Authority. Taki jest punkt wyjścia do zabawy w wydanej w 1998 roku grze Shogo: Mobile Armor Division.

Gatunkowo to strzelanina z widokiem z pierwszej osoby, czyli oczu bohatera. Gracz przemierzał różne futurystycznie wyglądające lokacje zarówno w pancerzu wielkiego mecha, jak i "na piechotę". W zależności od naszych poczynań, mogliśmy skończyć grę jako żołnierz UCA, bądź przyłączyć się do rebeliantów.

W swoich czasach grafika robiła naprawdę bardzo dobre wrażenie, podobnie jak dynamiczna walka. Choć najlepiej wypadły tu etapy, w których siedzieliśmy za sterami robota. Fabuła w założeniu miała czynić z Shogo miks strzelanki i japońskiej animacji w scenkach przerywnikowych. Przy czym, grę przygotowało amerykańskie studio Monolith Productions.

Tyle, że - ot, drobiazg - jak po latach przyznali twórcy, tak naprawdę Shogo jakie dostali gracze, to tylko fragment tego, co było zaplanowane, właściwie prototyp większej całości. Ale skala projektu mały zespół przerosła, więc efekt końcowy jest zlepiony z nie zawsze pasujących do siebie etapów. Uważni gracze dopatrzyli się zresztą, że w otwierającej grę animacji pojawiają się sceny, które w grze się ostatecznie nie znalazły. Nielogiczności widać też w prowadzeniu fabuły.

W 1999 roku na pierwszym PlayStation miała premierę produkcja, która zapoczątkowała jedną ze słynniejszych serii wydawanych na tej konsoli. Mowa o Syphon Filter, trzecioosobowej grze akcji z elementami skradanki.

Osadzony w realiach political fiction tytuł opowiada o losach wyszkolonego agenta Gabe’a Logana, który jako członek wywiadu spróbuje powstrzymać plany siatki terrorystów. Sprawa jest pilna, bo są odpowiedzialni za wiele ataków bronią biologiczną na całym świecie.

Syphon Filter to przede wszystkim skradanka, w której gra premiuje cichą likwidację wrogów. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, bo Logan zabawił się w Rambo i skorzystał z całego dostępnego arsenału. Od pistoletów, karabinów i granatników, po wyjątkowo skuteczny paralizator.

Patrząc z perspektywy czasu, grafika jest młotkiem ciosana, ale w czasach premiery była to prawdziwa jakość. I mówię tu także o przyjemności z grania, bo fanów zyskała w tempie ekspresowym. Dzięki temu powstała cała seria, licząca w sumie sześć tytułów, które trafiły także na PlayStation 2 i PSP.

W latach 80. nie było zbyt wielu gier żeglarskich, a już na pewno gracze nie mieli symulatorów morskich z otwartym światem. Zmieniło się to w 1987 roku za sprawą Sid Meier’s Pirates! na Commodore 64 od legendarnego studia MicroProse.

Gra jest symulacją życia pirata, korsarza lub łowcy piratów w XVI, XVII i XVIII wieku. Twórcy odwzorowali realia historyczne i geograficzne tamtych czasów, a podczas przygody można napotkać na drodze znane postaci z epoki.

Na początku gracz po opanowaniu buntu na statku staje się jego dowódcą i rusza na podbój świata. Ale wpierw musi przystać do jednego z mocarstw by pływać pod ich banderą. W trakcie podbojów mórz i oceanów może też porzucić zasady i zostać prawdziwym, żądnym bogactw piratem. Choć bez drewnianej nogi.

Sid Meier’s Pirates! jest prostą grą symulacyjną i zawiera kilka różnych elementów. Jest oczywiście pływanie, bitwy morskie, zdobywanie statków, pojedynki na miecze, ale też zawijanie do portów, handel, rekrutacja załogi i układy z gubernatorami.

Pod koniec lat 80. gra robiła duże wrażenie i zdobyła kilka branżowych nagród. W ciągu kilku lat po premierze wychodziła na kolejnych popularnych komputerach. W roku 1993 doczekała się odświeżonej wersji Pirates! Gold, a w 2004 pojawił się trójwymiarowy remake.

Chodzone bijatyki podbijały salony gier, a w roku 1988 Ocean Software podjęło zaskakującą decyzję. Target: Renegade, kontynuacja dużego hitu, który wyszedł 12 miesięcy wcześniej, trafił tylko na domowe 8-bitowe komputery.

Posiadacze Amstradów CPC, Commodore'ów 64 i ZX Spectrumów mogli wcielić się w wojownika znanego jako Renegade, który szukał zemsty na przestępczym przywódcy o imieniu Mr. Big. Był ona odpowiedzialny za zamordowanie brata głównego bohatera.

Gra spełniała wszelkie obowiązujące wtedy standardy. Chodziło się tylko w prawą stronę, było kilka ciosów na krzyż, bronie podnoszone z ziemi i pięć etapów do siania popłochu w szeregach nacierających wrogów. Był też tryb kooperacji dla dwóch graczy.

W zależności od wersji, produkcja różniła się szczegółami. Np. na NES-a przypominała bardziej wielkiego konkurenta tej serii - Double Dragon. Na konsoli Nintendo i komputerze Commodore 64 nie było też trybu kooperacji.

W roku 2006 na pecetach wyszedł nieoficjalny remake wersji z ZX Spectrum. Target 2006 miał m.in. zaimplementowany tryb multiplayer dla sześciu graczy. Co ciekawe, aktualnie powstaje fanowska, pokolorowana wersja Target: Renegade na komputery Amiga.