Gdyby król bronił zapisów Konstytucji, Rzeczpospolita mogłaby trwać, natomiast poparcie Konfederacji Targowickiej, czyli grupy posłów domagającej się interwencji Rosji zakończyło się trzecim rozbiorem Rzeczpospolitej - tłumaczył historyk.

"Targowica" w porozumieniu z cesarzową Rosji Katarzyną II uznała bowiem Konstytucję 3 Maja za ustawę ograniczającą wolności, ponieważ ta znosiła liberum veto. - Ta historia, to lekcja jak ważne jest poprawne rozumienie pojęć tworzących państwo i jego ustrój - mówił profesor Wojciech Roszkowski. - Musimy zdawać sobie sprawę, że wolność trzeba rozumieć w pełni. Wolność to nie jest tylko to, że każdy może robić co chce. Tak, jak złotą wolność szlachecką rozumiała część zanarchizowanej szlachty. Wolność nie jest dobrem samym w sobie. Bez odpowiedzialności, wolność nie ma sensu. Wolność bez odpowiedzialności prowadzi do anarchii i tego, co ostatecznie się stało, czyli do trzeciego rozbioru.

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja była wyrazem wspólnego systemu wartości, który cechuje Polskę do dziś - mówił sędzia Trybunału Konstytucyjnego Bartłomiej Sochański. - Pierwszymi słowami Konstytucji były "W Imię Boga, Ojca Wszechmogącego...". Zresztą religia rzymskokatolicka była w Konstytucji uregulowana, jej pozycja, jej rola, czyli pewien system wartości aksjologicznej, poczucie tego, że musimy coś zrobić razem, niezależnie od dzielących nas różnic. To było jakimś spoiwem przez następne lata. Czyli my możemy znaleźć między sobą jakąś wspólnotę, wspólnotę myśli, interesów, wartości.

Konstytucja 3 Maja była wzorem dla kolejnych naszych Konstytucji - wyłączając te z PRL-u z 1952 roku - mówił dr Maciej Maciejowski, historyk, nauczyciel z Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie. - Konstytucja PRL-owska była w zasadzie zaprzeczeniem w dużej mierze tych poprzednich konstytucji. Ona zrywała z trójpodziałem władzy. Jak to ktoś napisał, status Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej był ważniejszym aktem z punktu widzenia rzeczywistości niż konstytucja PRL-owska.

Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie, drugą na świecie. Sejm uchwalił ją 230 lat temu.