- W tym roku święto w sanktuarium jasnogórskim ma charakter wyjątkowego dziękczynienia za szczególną rolę Maryi w dziejach naszego narodu - mówi rzecznik prasowy Jasnej Góry o. Sebastian Matecki. - To dzień patronalny świętego miejsca, które od ponad sześciu wieków służy naszej ojczyźnie przez obecność Matki Bożej. "Tu zawsze byliśmy wolni". Powtarzamy słowa Ojca Świętego Jana Pawła II, które tu wypowiedział. Uświadamiamy sobie jak wielką rolę w tej wolności odgrywała i odgrywa Matka Boża, a przez nią Jasna Góra jako stolica duchowa formująca naszą duchowość, serca i postawy w naszym polskim, chrześcijańskim narodzie.

Sanktuarium wypełnione jest pielgrzymami. Tylko na niedzielny odpust przybyło 33,5 tys. osób. W tak zwanym sezonie pielgrzymkowym, czyli od 29 kwietnia do 25 sierpnia dotarło 123,5 tys. pątników. Główne uroczystości z udziałem Episkopatu Polski rozpoczęły się na Jasnej Górze o godzinie 11. Eucharystii na jasnogórskim szczycie przewodniczy Prymas Polski, abp Wojciech Polak.

Wśród najważniejszych wydarzeń historycznych łączonych z dziejami Polski wspomina się rok 1655 i cudowną obronę Jasnej Góry. W czasie Potopu szwedzkiego wojska szwedzkie podjęły próbę opanowania klasztoru i sanktuarium. Okupanci zażądali poddania się klasztoru, lecz przeor ojciec Augustyn Kordecki nie zgodził się. Klasztor dalej się bronił. Jasna Góra nie została zdobyta przez Szwedów.

Na Jasną Górę do Królowej Polski pielgrzymowali Polacy w czasie zaborów. Kardynał Stefan Wyszyński prymas Tysiąclecia w 1957 roku w Częstochowie rozpoczął program odnowy moralno-duchowej Polski w czasach represji komunistycznych, zwany Wielką Nowenną. Zakończyło ją w 1966 roku ponowne powierzenie całego narodu opiece Matki Bożej z okazji tysiąclecia Chrztu Polski.

Historia częstochowskiego sanktuarium sięga 1382 roku, kiedy książę Władysław Opolczyk sprowadził z Węgier zakon paulinów i ufundował klasztor. Pierwsze wzmianki o cudownych uzdrowieniach pochodzą już z 1402 roku. Z kultu Maryi Częstochowskiej zrodziły się śluby Jana II Kazimierza, złożone podczas potopu szwedzkiego, w katedrze lwowskiej 1 kwietnia 1656 roku. Monarcha oddał Rzeczpospolitą pod opiekę Matki Bożej i ogłosił ją Królową Korony Polskiej. Autorem tekstu ślubów lwowskich był św. Andrzej Bobola.

Do ślubów króla Jana Kazimierza nawiązywała modlitwa Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego, których tekst napisał kardynał Stefan Wyszyński. W 300. rocznicę tamtych wydarzeń, 26 sierpnia 1956 roku, milion Polaków na Jasnej Górze powtarzało słowa ślubowania. Prymasa Wyszyńskiego, więzionego wówczas przez komunistyczne władze, symbolizował pusty tron i wiązanka biało-czerwonych kwiatów.

Dziesięć lat później, 3 maja 1966 roku, na Jasnej Górze odbyły się centralne obchody Milenium Chrztu Polski. W obecności Episkopatu Polski i tysięcy rodaków kardynał Stefan Wyszyński oddał w macierzyńską niewolę Maryi rozpoczynające się nowe tysiąclecie Polski. W 50. rocznicę ponowienia Ślubów Jasnogórskich, 26 sierpnia 2006 roku, w klasztorze zebrało się ponad 200 tysięcy wiernych, a tekst ślubów odczytał prymas Polski kardynał Józef Glemp.

Częstochowska Madonna z Dzieciątkiem od lat jest honorowana specjalnymi koronami. Pierwsza taka uroczystość odbyła się w 1717 roku, koronę ufundował wówczas król Polski August II Sas. W 2005 roku obraz otrzymał korony ufundowane przez papieża Jana Pawła II.

Od początku XVIII wieku, z okazji szczególnych wydarzeń, obraz przystrajano również tzw. sukienkami. Obecnie jest ich dziewięć, ostatnia - nazwana "sukienką wdzięczności i miłości, cierpienia i nadziei narodu polskiego" pochodzi z 2010 roku. Wmontowano w nią fragment tupolewa, w którym 10 kwietnia zginęło 96 osób, w tym para prezydencka.