Jakie były początki polskiego Szczecina? Jak czuli się tu pierwsi powojenni mieszkańcy? Dziś w Fofosferze historia rodziny Siewierów, która na Pogodnie zamieszkała tuż po IIWŚ.
W Fonosferze przypomnimy dziś reportaż Małgorzaty Furgi "Rodzinne gniazdo". Reportaż powstał w czasie realizacji jednego z projektów Stowarzyszenia Czas Przestrzeń Tożsamość.
A po reportażu porozmawiamy o losach ludzi, którzy przyjechali do Szczecina 80 lat temu.
Moim gościem będzie Marcin Grzelak, szczeciński autor, którego najnowsza książka "Martwe mleko" ukaże się już 7 maja. Patronat nad powieścią objęło m.in Radio Szczecin. Książka ukaże się nakładem Wydawnictwa Niebieskie.
"Martwe mleko" to opowieść o zbrodni bez kary, o przyszłości i ludziach bezradnych wobec przeznaczenia. Początek tej historii to wydarzenia do których Niemcy dopuścili się w 1943 roku pod Puszczą Świętokrzyską…
O Szczecinie, jako mieście do którego można było uciec przed przeszłością, porozmawiamy po 19. Do usłyszenia, Joanna Skonieczna

Zamiłowanie do śpiewu i muzyki ludowej wyniósł z rodzinnego domu. Potem grywając na wiejskich weselach poznawał też inne melodie, które przywieźli ze sobą nowi mieszkańcy zachodniopomorskich wsi. W listopadzie 1983 r. bohater dzisiejszej opowieści Ryszard Głogowski, spotkał ”kobiety swojego życia” czyli mieszkanki wsi Letnin. Namówił je do założenia zespołu śpiewaczego, znanego po nazwą "Kresowianka", ale także podobnie jak, znany polski etnograf Oskar Kolberg, wędrował od domu do domu spisując słowa i nuty ludowych melodii. Dzięki jego wieloletniej pracy udało się ocalić od zapomnienia wiele starych pieśni, a panie z „Kresowianek” przeżyły przygodę o jakiej nigdy nie marzyły. Przypomnimy dzisiaj historię pana Ryszarda Głogowskiego i jego żony Haliny związaną wykonawcami muzyki tradycyjnej opisaną przez Małgorzatę Furgę w reportażu zatytułowanym "Z Kolbergiem po ziemi pyrzyckiej" dzisiaj po 19-ej. Po reportażu porozmawiamy o następcach Pana Ryszarda, a są nimi Dorota Kurkowicz i Piotr Braszak, którzy szukają pieśni przywiezionych na Pomorze Zachodnie przez osadników po 1945 roku.

Ostatni dni większość z nas spędziła na rodzinnych spotkaniach, spacerach i przy świątecznym stole. Stole, na którym pojawiły się potrawy z różnych zakątków obecnej i dawnej Polski. Dlaczego? Dlaczego w jednej rodzinie na stole są kresowe łakocie, wielkopolskie pyry z gzikiem i charakterystyczne dla Mazowsza drożdżowe baby?

O tym właśnie jest książka Karoliny Ćwiek-Rogalskiej „Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty”. To opowieść o „wielkiej historii, polityce, propagandzie, układach międzynarodowych, budowie pamięci, mitów i ich dekonstrukcji. A także o codziennych ludzkich wyborach, które trzeba było podejmować w nowej rzeczywistości. O decyzjach trudnych, które wielu przemilczało.” (źródło radionaukowe.pl). "Ziemie..." to też historia osobista. Historia o zapuszczaniu korzeni na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Radio Naukowe.

Pracę Karoliny Ćwiek-Rogalskiej nominowano do w wielu konkursach: do Nagrody im. Marcina Króla 2025, nagrody Mądra Książka Roku, do 21. edycji Literackiej Nagrody Warmii i Mazur „Wawrzyn” 2025. Książka znalazła się też na liście prac zakwalifikowanych do VI edycji konkursu o Nagrodę Literacką Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego „Jantar” oraz ostatnio do Nagród Historycznych "Polityki" w kategorii prace popularnonaukowe.

O książce porozmawiamy dziś po 19 w Radiu Szczecin. Do usłyszenia, Joanna Skonieczna
Z autorką będzie się też można w najbliższym czasie spotkać w wielu miejscach, także w naszym województwie, m.in 3 czerwca w Choszcznie w MBP.

"Sydonia. Słowo się rzekło" - już od jutra tej książki będzie można słuchać w Radiu Szczecin. Dziś w Fonosferze, Elżbieta Cherezińska opowie o tym dlaczego bohaterka jej powieści, to bardzo współczesna postać. Będą też fragmenty książki, które przeczyta Filip Kosior. Zapraszam po 19, Joanna Skonieczna

Na przełomie XVI i XVII stulecia Księstwo Pomorskie przeżywało swój złoty wiek, a przez Europę przetaczała się fala polowań na czarownice. Dotarła do Szczecina. W 1620 roku stracono Sydonię von Bork. Jej procesem żyło całe Księstwo, bo oskarżona należała do najstarszego szlacheckiego rodu Pomorza, a wśród stawianych jej zarzutów znalazł się jeden szczególny: uśmiercenie panującego księcia. Broniła się niemal rok. Odwoływała zeznania złożone podczas tortur. W końcu przyznała się i została stracona. Tyle że po jej śmierci książęta z panującego rodu Gryfitów zaczęli umierać jeden po drugim. Na oczach przerażonych Pomorzan wymarła ich rodzima dynastia, a księstwo zniknęło z map, rozszarpane pomiędzy Szwecję i Brandenburgię. Legenda o klątwie rzuconej przez Sydonię na ród Gryfitów na trwałe zagościła w umysłach mieszkańców. Mówiono, że to zemsta za niedotrzymaną obietnicę.
Jeśli chcecie poznać tę historię, to już od jutra zapraszamy do słuchania Radia Szczecin. Od poniedziałku do piątku, po 11, na naszej audiobook, powieść Elżbiety Cherezińskiej "Sydonia. Słowo się rzekło". Książkę czytają: autorka i Filip Kosior.

W niedzielę, po 11 przypomnimy słuchowisko "Beksa". To adaptacja powieści Marcina Grzelaka. Bohaterami tej historii są ludzie poobijani przez los, którzy próbują wyplątać się z mafijnych macek.

W radiowej wersji powieści zagrali aktorzy trzech szczecińskich teatrów: Polskiego, Współczesnego i Pleciugi. W głównej roli wystąpił Mikołaj Matczak.


W Radiu Szczecin, można też było słuchać audiobooka na podstawie powieści Marcina Grzelaka. "Beksy", którą czyta Mikołaj Krawczyk posłuchacie tutaj

Przed nami Wielkanoc - dla wielu z nas to czas związany przede wszystkim z rodziną. To wspólne przygotowania, gotowanie i robienie ozdób oraz rozmowy. Każdy dom ma swoje tradycje i przyzwyczajenia. Na Pomorzu Zachodnim są one bardzo odmienne, bo rodziny większości z nas, pochodzą z bardzo różnych zakątków dawnej Polski.
Do tradycji wracają działające w wielu wsiach Koła Gospodyń Wiejskich. Jedno z nich, tuż przed Świętami odwiedziła kilka lat temu Anna Kolmer.
Reportaż „Czym chata bogata" w realizacji dźwiękowej Aleksandry Mazur - Woronieckiej przypomnimy dziś po po 19. Po reportażu rozmowa o tożsamości Pomorza Zachodniego. Naszym gościem będzie Sławomir Sochaj autor książki "Niedopolska. Nowe spojrzenie na Ziemie Odzyskane".

Spotkanie ze Sławomirem Sochajem w Trafostacji Sztuki cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem. Rozmowę prowadził Eryk Krasucki. „Niedpolska” to połączenie eseju, reportażu i prozy wspomnieniowej. W książce jest też sporo wywiadów. Autor skupia się w niej na Dolnym Śląsku, ale można w niej znaleźć też sporo rozmów i odniesień do Szczecina i Pomorza Zachodniego.

„Niedopoloska. Nowe spojrzenie na Ziemie Odzyskane” ukazała się nakładem Wydawnictwa Filtry. Sławomir Sochaj to potomek przesiedleńców, tropi różnice pomiędzy Polską poniemiecką a popolską. Podróżuje, wczytuje się w mapy i statystyki, ogląda filmy. Śledzi losy dzieł sztuki wywiezionych po wojnie z „odzyskanych” kościołów.

Ze Sławomirem Sochajem rozmawiała Joanna Skonieczna.

Uratowały sierpniowy strajk przed klęską, przywódców związkowych przed blamażem, a tysiące robotników z protestujących solidarnie ze stoczniowcami zakładów na Wybrzeżu przed brutalną pacyfikacją. To ich było w NSZZ więcej i to one z czasem zostały zmarginalizowane. Kobiety Solidarności tworzyły struktury związkowe w swoich miejscach pracy, pełniły odpowiedzialne funkcje, kontynuowały działalność po wprowadzeniu stanu wojennego. Jednak po 1989 w zasadzie zniknęły z opowieści o „Solidarności”.

Dlaczego dziś wciąż znamy tak mało nazwisk kobiet związanych z opozycją demokratyczną? Zazwyczaj kobiety działały, a mężczyźni przemawiali i zbierali za to laury. Przez to często nie było dowodów ich działalności, a jeśli były, to jedynie w rodzinnych archiwach.

Zapraszam do wysłuchania reportażu Anny Kolmer zatytułowanego "Mamusia", w realizacji dźwiękowej Aleksandry Mazur- Woronieckiej.

"Całe nasze życie to działanie i pasja. Unikając zaangażowania w działania i pasje naszych czasów ryzykujemy, że w ogóle nie zaznamy życia" - powiedział Herodot. Choć te słowa zostały wypowiedziane wiele wieków temu nie straciły na aktualności.
Czas poświęcony na realizację swoich pasji nigdy nie jest czasem straconym. Pasja pomaga uciec od codziennych problemów, pozwala spełnić marzenia, a człowiek z pasją jest dużo szczęśliwszy. Nawet najmniejsza pasja jest czymś bardzo, bardzo cennym.

Bohater reportażu Henryk Cirocki, z wykształcenia nauczyciel fizyki, przez kilka dekad realizował swoje pasje związane z górami, biegami, jazdą rowerem. Marzenia o zdobywaniu konkretnych szczytów zamienił w czyn i to jeszcze starszym wieku.

W Fonosferze przypomnimy dziś archiwalny reportaż, o zmarłym w 2023 roku Henryku Cirockim.

Zapraszamy do wysłuchania reportażu Anny Kolmer w realizacji dźwiękowej Aleksandry Mazur-Woronieckiej zatytułowanego "Życie trzeba przeżyć, a nie przeczekać ".

Po reportażu porozmawiamy o tym jak ważne pasje są w życiu. Naszymi gośćmi będą organizatorzy II Kongresu Mężczyzn, który 26 kwietnia odbędzie się w Warszawie.