FONOSFERA
Radio SzczecinRadio Szczecin » FONOSFERA » Reportaże i słuchowiska
Lilijka Organizacji Harcerskiej Rodło .svg
Lilijka Organizacji Harcerskiej Rodło .svg
Znak Rodła. Związku Polaków w Niemczech. Autor: Janina Kłopocka
Znak Rodła. Związku Polaków w Niemczech. Autor: Janina Kłopocka
Swoje korzenie polskie harcerstwo na terenie Niemiec zawdzięcza pierwszym drużynom skautowym konspiracyjnie zakładanym jeszcze przed I wojną światową. Pierwsza organizacja polskiego harcerstwa w Niemczech, jednocząca liczne polskie organizacje skautowskie, założona została w 1925 roku jako Związek Harcerzy Polskich w Niemczech i pod tą nazwą działała do roku 1927. Dnia 9 maja 1926 na zjeździe organizacji harcerskich w Bytomiu postanowiono utworzyć jednolitą organizację harcerską w Niemczech, którą w 1927 nazwano Związkiem Harcerstwa Polskiego w Niemczech, w skrócie ZHPwN.
W roku 1933 Paweł Gajdzik zaprojektował połączenie Rodła symbolu Związku Polaków w Niemczech z lilijką harcerską. Hufcowy Berlińskiego Hufca Harcerstwa Polskiego Edmund Rydziński wykonał w rysunku lilijkę harcerską wraz ze znakiem Rodła. Znak ten stał się nowym godłem harcerstwa polskiego na tych terenach. Początkowo spontanicznie pojawiał się na sztandarach drużyn, zastępów i gromad zuchów. Wkrótce został przyjęty jako oficjalny znak Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech i noszony był na tarczach przypiętych do harcerskich bluz. W 1938 roku harcerstwo polskie w Niemczech obchodziło 25-lecie działalności. Z tej okazji odbyły się uroczystości jubileuszowe, podczas których w Domu Polskim w Berlinie zorganizowano wystawę prezentującą działalność 10 hufców działających na terenie Niemiec.
Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech organizacyjnie podlegał Związkowi Polaków w Niemczech. Według danych z 1 stycznia 1926 organizacja liczyła 321 członków w 12 drużynach, skupionych w 3 hufcach. Stan organizacji na 31 marca 1939 wynosił: 2895 członków, razem 136 drużyn skupionych w 11 hufcach.
We wrześniu 1937 roku gestapo zakazało członkom ZHP w Niemczech noszenia mundurków harcerskich, lilijki z Rodłem oraz używania biało-czerwonych barw. Działacze harcerscy wpisywani byli na listę „wrogów Rzeszy”, tzw. Sonderfahndungsbuch Polen (pol. Specjalna księga Polaków ściganych listem gończym). Organizacja została rozwiązana decyzją władz niemieckich dnia 7 września 1939, a wielu jej członków zostało zabitych przez nazistów.
W 1984 roku byli harcerze berlińskiej drużyny Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech - wtedy już mieszkańcy Szczecina opowiedzieli o tym, jak walczyli o swoją polskość.
"Muttersprache - polski; Nationalität - polska" - to tytuł reportażu Małgorzaty Furgi, który przypominamy.
Posłuchaj reportażu Małgorzaty Furgi
Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej z Tomaszem Wieczorkiem, przewodnikiem po Szczecinie, z Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej Zamku Książąt Pomorskich
 

Zobacz także

2024-01-23, godz. 08:54 "Żaglonauta" - reportaż Katarzyny Wolnik-Sayny Czeski moreplavec, Ruda Krautschneider opowiada o... właściwie nie da się opisać jednym zdaniem, o czym opowiada Ruda. Tego trzeba posłuchać! Niech niesie… » więcej 2024-01-22, godz. 16:42 "Galeon" - najnowsza książka Leszka Hermana [Rozmowa] Leszek Herman to jeden z najpopularniejszych szczecińskich autorów. Debiutował 8 lat temu powieścią „Sedinum. Wiadomość z podziemi”. Książka przyniosła… » więcej 2024-01-18, godz. 05:00 "Oczy pirata" - reportaż Joanny Skoniecznej Prawie 3 miesiące - tyle czasu był uwięziony przez somalijskich piratów, pochodzący ze Świnoujścia, kapitan Piotr Budzynowski. Do porwania jednostki, którą… » więcej 2024-01-17, godz. 06:00 „Primus Inter Pares” – reportaż Małgorzaty Furgi Za oknami mróz i śnieg. Zima stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia osób będących w kryzysie bezdomności. Dużą szansę na bezpieczne przezimowanie dają… » więcej 2024-01-16, godz. 09:14 "Z kolędą w Kryworywni" - reportaż Małgorzaty Frymus Goleniowski Teatr Brama został założony 28 lat temu przez Daniela Jacewicza. Nazwa wzięła się od jego pierwszej siedziby teatru – Bramy Wolińskiej. Ale… » więcej 2024-01-14, godz. 17:00 Przemysław Kowalewski - kryminały inspirowane Szczecinem To był, w Szczecinie, najgłośniejszy debiut literacki w ubiegłym roku. Przemysław Kowalewski – to kolejny autor kryminałów, których akcja rozgrywa się… » więcej 2024-01-11, godz. 06:00 „Historia jednej pracowni” – reportaż Anny Kolmer Pałac Młodzieży - to miejsce które w Szczecinie łączy pokolenia. Wśród wielu pracowni są i takie do których kilkadziesiąt lat temu chodziła babcia… » więcej 2024-01-10, godz. 06:00 "I kto tu kaleka?" - reportaż Janusza Wilczyńskiego Można użalać się nad sobą. Można mieć pretensje do Boga czy do losu. Ale można też cieszyć się życiem, tak jak bohaterka reportażu Janusza Wilczyńskiego-… » więcej 2024-01-09, godz. 09:12 "Ważne w życiu 4 legitymacje" - reportaż Małgorzaty Furgi i Małgorzaty Frymus Wczoraj (8 stycznia) zmarł podpułkownik Zbigniew Piasecki: harcerz Szarych Szeregów, żołnierz Armii Krajowej i uczestnik Powstania Warszawskiego. Jak sam… » więcej 2024-01-07, godz. 13:47 „Johannes Quistorp” - film dokumentalny o szczecińskim przesiębiorcy i filantropie Pogodno, Łękno, Park Kasprowicza, Jasne Błonia, Syrenie Stawy - m.in te wszystkie miejsca Szczecin zawdzięcza właśnie rodzinie Quistorpów. Kilka dni temu… » więcej
34567