Szczecin 1945 - bohaterowie, antybohaterowie i zwykli pionierzy
Radio SzczecinRadio Szczecin » Szczecin 1945 - bohaterowie, antybohaterowie i zwykli pionierzy » Felietony
Firlik z rodziną
Firlik z rodziną
Teofil Firlik pochodził z rodziny stolarzy. Podobnie jak ojciec i bracia do 1939 roku pracował w Fabryce Mebli w Swarzędzu. Po wybuchu wojny wskutek konfliktu z miejscowym Niemcem, który pragnął przejąć dom Firlików, rodzina pana Teofila musiała
opuścić Swarzędz i wyjechać do Starachowic, do Generalnej Guberni, gdzie mężczyźni znaleźli pracę w miejscowej fabryce zbrojeniowej. W kwietniu 1945 roku, po ucieczce Niemców z Wielkopolski, Firlikowie są już ponownie w Swarzędzu. Za namową kuzyna ojca, Teofil Firlik przystępuje do miejscowej drużyny strażackiej, która została wysłana z Poznania do Szczecina, w celu opanowywania pożarów, które trawiły miasto. Nad Odrę
ekipa przybywa 4 maja 1945 roku. Strażacy zamieszkali w remizie przy dzisiejszej ulicy
Grodzkiej. Ocalała ona jakimś cudem, z wojennej pożogi i była pierwszą siedzibą
polskiej straży pożarnej w mieście. Pożary wybuchają co i rusz z rozmaitych przyczyn. Strażacy mają więc pełne ręce roboty.
9 maja ekipa, w której służy Teofil Firlik otrzymuje pilne wezwanie do pożaru w odległej od centrum dzielnicy Krzekowo. Na skrzyżowaniu ulicy Jagiellońskiej i alei Piastów, wóz strażacki zderza się z pędzącą z naprzeciwka sowiecką ciężarówką wojskową, kierowaną przez nietrzeźwego kierowcę. Ginie Teofil Firlik a dwóch jego kolegów strażaków jest ciężko rannych wypadku.
Dziś można tylko domniemywać, dlaczego śmierć Firlika wywołała tak ogromne wrażenie na wszystkich ówczesnych szczecińskich Polakach. Emocje te oddaje tekst specjalnego plakatu, rozlepionego 10 maja na murach Szczecina:

Odezwa ws Firlika 24 Maja 1945 Od Agi CDP
Odezwa ws Firlika 24 Maja 1945

„Obywatele, jeden z naszej awangardy, strażak Firlik, w wypełnianiu ciężkich obowiązków, padł na posterunku. Eksportacja zwłok ze strażnicy pożarnej przy ulicy Mönchenstrasse do Kościoła Farnego Świętego Jana Chrzciciela odbędzie się jutro, dnia 11 maja 1945 roku o godzinie 8. Uczcijmy jego pamięć tłumnym wzięciem udziału w pogrzebie. Dokumentując w ten sposób, gotowość do każdych czynów ofiarnych w obronie naszego grodu, Szczecina.”

10 Maja 1945 Pogrzeb Teofila Firlika
10 Maja 1945 Pogrzeb Teofila Firlika

Czemu wypadek samochodowy wywołał aż takie wzburzenie? Czy liczny udział polskich pionierów w pogrzebie - trumnie Firlika towarzyszyła orkiestra polskich strażaków, w galowych mundurach z polskimi orzełkami – był protestem przeciwko skandalicznemu zachowywaniu się żołnierzy sowieckich w mieście? A może władze polskie wobec groźby powrotu miasta do Niemiec potrzebowały jakichś demonstracji, obecności Polaków w mieście? Tak czy inaczej, Teofil Firlik został uroczyście pochowany na terenie kościoła
Świętego Jana Chrzciciela, przy dzisiejszej ulicy Bogurodzicy. Pamięć o nim, była na tyle silna, że parę miesięcy potem, jego imieniem nazwano ulicę Mnisią. W 1958 roku tamtej ulicy przywrócono tradycyjną nazwę - Grodzka a imię Firlika dostała ulica Mosiężna w dzielnicy Drzetowo-Grabowo, która nosi to miano do dziś. W 1974 roku szczątki strażaka przeniesiono na Cmentarz Centralny, zaś Teofil Firlik został patronem memoriału konkursu strażaków, który odbywa się w Szczecinie od 1985 roku.


Tablica ku czci Teodora Firlika
Tablica ku czci Teodora Firlika
 

Zobacz także

2023-05-05, godz. 16:24 32. 8 maja 1945 roku USA, Wielka Brytania protestują przeciwko stworzeniu polskiej administracji w Szczecinie. Zachodnie… Objęcie władzy w Szczecinie przez pełnomocnika rządu „Polski Lubelskiej” Leonarda Borkowicza, który objął wielki gmach na wałach Chrobrego nie uszło… » więcej 2023-04-28, godz. 16:19 31. Czy Uniwersytet Szczeciński mógł powstać w 1945 roku? Jak wiemy, do jego powstania doszło dopiero w 1983 roku… Dnia 2 maja 1945 roku w Poznaniu spotkała się grupa operacyjna dla utworzenia Uniwersytetu Szczecińskiego. Miejscem spotkania była składnica książek urządzona… » więcej 2023-04-21, godz. 16:22 30. Maj 1945. Polscy pocztowcy z Bydgoszczy obejmują gmach dyrekcji pocztowej przy alei Niepodległości. Wielkiemu neogotyckiemu… Pierwsi do Szczecina dotarli pocztowcy z Bydgoszczy, którzy zajęli porzuconą ogromną pocztę przy Bramie Portowej. Ale ten gigantyczny gmach ciężko było… » więcej 2023-04-14, godz. 16:36 29. Jeśli spytać szczecinian, gdzie leży Opatówek, zapewne niewielu odpowiedziałoby trafnie (14.04.2023) Ta mała miejscowość w Wielkopolsce koło Kalisza zapisała się jednak w annałach Szczecina w maju 1945 roku. Miasto było wtedy ofiarą wielu pożarów i… » więcej 2023-04-07, godz. 16:31 28. Rok 1945, mosty grozy, czyli przejazdy kolejowe u wjazdu do Szczecina. Trzeszczały, jęczały, zgrzytały, skrzypiały… W kwietniu 1945 r. Niemcy wycofując się, wysadzili w centrum Szczecina wszystkie przejazdy kolejowe przez Odrę. Trzeba było więc używać żmudnej objazdowej… » więcej 2023-03-30, godz. 16:30 27. Maj 1945 roku, w Szczecinie najpewniejszą walutą jest zwykły spirytus. Prezydent Piotr Zaremba zapasy alkoholu traktuje… Alkohol jako waluta wymienna był u schyłku wojny i w pierwszych tygodniach powojennych najpewniejszą walutą. Po pierwsze, ludzie uważali, że jest to artykuł… » więcej 2023-03-24, godz. 16:08 26. Skąd wzięła się nazwa Wały Chrobrego? To pomysł Piotra Zaremby, czy też nazwa ta pojawiała się już wcześniej?… Wały Chrobrego to polska nazwa na „Hakenterasse” - tarasy Hakena, którą to nazwą uczczono przebudowany w końcu XI wieku dawny teren szczecińskich wojskowych… » więcej 2023-03-17, godz. 16:39 25. Maj 1945 Poznań przyjmuje patronat nad polskim Szczecinem. Polski Związek Zachodni organizuje pierwsze transporty… Jeśli przyrównać polski Szczecin w maju 45 roku do słabego oseska, to ojcem chrzestnym tego dzieciątka był Poznań. To stolica Wielkopolski, w pierwszych… » więcej 2023-03-10, godz. 16:39 24. Połowa maja 1945 roku. Do Szczecina wraca coraz więcej niemieckich uchodźców, a na szczycie władzy w niemieckiej… Szczecinem od 3 maja rządziło tak naprawdę dwóch prezydentów. Prezydent Polski, czyli Piotr Zaremba i w dzielnicy niemieckiej, niemiecki burmistrz Erich Spiegel… » więcej 2023-02-24, godz. 18:10 22. Początek maja 1945 roku, Stanisław Lagun gasi pożary wśród ruin, grzebie martwych żołnierzy i cywili. Po 50… Do Szczecina Stanisław Lagun przybył 8 maja 1945 roku. Miał za sobą rzadki przypadek doświadczenia niewoli zarówno w sowieckim łagrze jak i niemieckim obozie… » więcej
12345