BJÖRK
Björk Guðmundsdóttir urodziła się 21 listopada 1965 w stolicy Islandii, Reykjaviku. To chyba jedyna piosenkarka na świecie, która zrobiła karierę w krajach anglosaskich, mając dalece nieanglosaski akcent... Ze swojego ,,björkowego" sposobu śpiewania i mówienia po angielsku zrobiła znak rozpoznawczy i dziś chyba nikt nie wyobraża sobie, żeby mogła to robić inaczej. Zaszufladkować Björk nie byłoby zresztą łatwo. Jej szuflada muzyczna zamieszkała jest chyba tylko przez nią samą...
Po raz pierwszy większość z nas usłyszała o niej, kiedy była wokalistką grupy Sugarcubes, ale swoją pierwszą płytę i to solową nagrała, już gdy miała zaledwie 11 lat, a wydała w grudniu roku 1977, gdy skończyła lat 12. Björk zaśpiewała na tej płycie trochę piosenek skomponowanych specjalnie dla niej i trochę przeróbek utworów z repertuaru The Beatles, Steviego Wondera i innych, przetłumaczonych na język islandzki. W następnych latach występowała w różnych zespołach, często punkowych, aż wreszcie w roku 1986, po ośmiu latach od swojego dziecięcego debiutu płytowego, została wokalistką Sugarcubes.
Ta grupa wydała w sumie trzy albumy, bardzo dobrze przyjęte przez publiczność i krytyków muzycznych, ale już wtedy nie było wątpliwości, kto w tym zespole ma moc największą - to oczywiście jego wokalistka Björk. Grupa Sugarcubes zakończyła działalność w przyjacielskiej atmosferze. Po rozpadzie tego zespołu Björk przeniosła się z Reykjaviku do Londynu. Tam nawiązała współpracę z producentem Nelly Hooperem, który był wówczas już dobrze znany ze współpracy z grupą Massive Attack. I to z nim właśnie Björk nagrała swoją oficjalnie debiutancką solową płytę. To był lipiec 1993 roku, kiedy na rynku pojawił się album ,,Debut", który miesiąc wcześniej poprzedzony został singlem z piosenką ,,Human Behaviour”.
Płyta ,,Debut" odniosła zaskakująco duży sukces komercyjny, a krytycy nie mogli nachwalić się, jaki to talent się nam objawił. W roku 1994 Björk dostała dwie nagrody Brit, jedną z w kategorii ,,najlepsza piosenkarka międzynarodowa", drugą w kategorii ,,najlepsza debiutantka". Posypały się nagle propozycje współpracy z różnych stron. David Arnold zaangażował ją do zaśpiewania piosenki ,,Play Dead" na potrzeby filmu ,,Amerykański łowca". Tricky zaprosił do zaśpiewania dwóch piosenek na jego albumie. Nawet królowa popu Madonna zachwyciła się nowym odkryciem z Islandii, do tego stopnia, że poprosiła Björk o piosenkę, no i Björk razem z Nellee Hooperem i Mariusem De Vriesem stworzyła dla Madonny utwór ,,Bedtime Story" na album ,,Bedtime Stories".
Wszyscy czekali jednak na to, co Björk pokaże na swojej drugiej dorosłej solowej płycie. Ukazała się ona dwa lata po ,,Debiucie". Zatytułowana została ,,Post". Tym razem grono producentów zostało znacznie poszerzone, bo już nie tylko Nellee Hooper pomagał Björk, ale także Tricky, Howie B i Graham Massey. W efekcie dostaliśmy bardzo eklektyczną płytę, pełną różnorodnych pomysłów, inspiracji i björkowych dziwactw. Znów bestseller, znów achy i ochy recenzentów muzycznych i znów parę przebojów, a największym okazał się niespodziewanie quasi-musicalowy kawałek ,,It's Oh So Quiet", który jest interpretacją starej austriackiej piosenki z roku 1948. W oryginale ,, Und jetzt ist es stille" śpiewał Horst Winter. W roku 1951 jako pierwsza anglojęzyczną wersję zaśpiewała Betty Hutton, no a w roku 1995 Bjork.
Trzeci dorosły album Björk ,,Homogenic" ukazał się w roku 1997. Tym razem nagrany został już bez Nellee Hoopera. Jak sama Bjork powiedziała, ,,przestali się już nawzajem pozytywnie zaskakiwać pomysłami", a ona potrzebowała świeżej krwi. To była zresztą już inna Björk - elektronika skrzyżowana z instrumentami smyczkowymi, do tego jak zwykle zakręcone beaty. Pierwszy tak eksperymentalny album Björk, pierwsze koncepcyjne dzieło. To na tej płycie znalazła się piosenka, o której Thom Yorke z grupy Radiohead powiedział, że to jego ulubiony utwór wszech czasów. A chodzi o utwór ,,Unravel".
Björk nagrywała ten album w bardzo trudnym dla siebie czasie a to z powodu stalkera, czyli obsesyjnie uwielbiającego ją fana, który próbował ją nawet zabić. Zainstalował materiał wybuchowy w przesyłce pocztowej do Björk. Na szczęście policja przechwyciła tę przesyłkę, ale sprawa stała się na długo tematem dla mediów, bo stalker zamachowiec sfilmował cały proces tworzenia bomby a potem zastrzelił się przed kamerą. W nagranym filmie opowiedział o swojej obsesji na punkcie Björk. Prasa potem ścigała piosenkarkę, nie dając jej spokoju. Aby uniknąć zamieszania Björk przeniosła się na czas nagrywania płyty z Londynu do jakiegoś sekretnego miejsca w hiszpańskiej Maladze i tam zarejestrowała piosenki na płytę ,,Homogenic". Powstało niezwykłe dzieło z wieloma znakomitymi utworami jak chociażby ,,Bachelorette".
Od tej płyty Björk zaczęła tworzyć bardziej spójne, koncepcyjne dzieła muzyczne. ,,Homogenic" to album poświęcony pięknu islandzkiej natury. Björk mocno eksperymentowała znów z beatami. Chciała bowiem osiągnąć w muzyce efekt wulkanicznego charakteru Islandii. Wyspa ta leży bowiem na granicy płyt tektonicznych i dlatego występuje tam wysoka aktywność wulkaniczna.
W roku 2000 Björk wydała płytę ,,Selmasongs" z piosenkami z filmu ,,Tańcząc w ciemnościach". Zagrała ona w tym filmie główną rolę.
Czwarty dorosły album Björk ,,Vespertine" ukazał się w roku 2001. To był kolejny krok Björk w stronę coraz bardziej specyficznego świata muzycznego. Kolejny muzyczny eksperyment. Sama Björk powiedziała o tej płycie, że to taka ,,folkowa muzyka elektroniczna".
Jej kolejny album ,,Medulla" pojawił się w roku 2004. Na płycie tej Björk prawie nie użyła instrumentów muzycznych. Za instrumenty posłużyły ludzkie głosy. Głosy te zostały oczywiście odpowiednio przeprocesowane. Tylko w kilku utworach Björk posłużyła się delikatnie instrumentami muzycznymi m.in. gongiem i syntezatorem. Na albumie ,,Medulla" znalazł się m.in. utwór ,,Oceania", który Björk zaśpiewała w roku 2004 podczas ceremonii otwarcia igrzysk olimpijskich w Atenach.
W roku 2007 Björk wydała swój następny album ,,Volta". Tym razem zaskoczyła nagraniami zrobionymi we współpracy z Timbalandem.
A czym zaskoczy na swoim nowym albumie ,,Biophilia"? Ma to być multimedialne wydawnictwo, obejmujące m.in. interaktywne aplikacje na iPhone i iPad. Björk zapowiada to jako podróż przez muzykę, naturę i technologię... Premiera planowana jest na 23 września 2011 r.
29-07-2011