Szczecin 1945 - bohaterowie, antybohaterowie i zwykli pionierzy
Radio SzczecinRadio Szczecin » Szczecin 1945 - bohaterowie, antybohaterowie i zwykli pionierzy » Felietony
Piotr Zaremba
Piotr Zaremba
17 maja, na skutek protestów dyplomatycznych w USA i Wielkiej Brytanii, polski prezydent musi wraz ze swoimi urzędnikami opuścić Szczecin.
Ten „szczeciński rząd na wygnaniu” trafia wpierw do pobliskiego Stargardu. Szybko okazuje się, że w spalonym mieście jest bardzo mało lokali odpowiednich dla pracy biurowej. W tej sytuacji wojewoda Leonard Borkowicz decyduje, że lepiej przenieść tymczasową stolicę polskiego Pomorza Zachodniego do Koszalina. Właśnie tam ocalał duży urząd tamtejszej rejencji, idealny dla pomorskich władz wojewódzkich.
Zaremba ma swoje własne problemy. Walczy, by z trudem zebrany zespół fachowców, którzy mieli uruchomić Szczecin, po prostu się nie rozszedł. W momencie, kiedy ludzie tracą nadzieję na sukces, każdy zaczyna się zastanawiać czy nie pójść w swoją stronę. Dlatego już w Stargardzie 20 maja Zaremba zbiera 112 „Szczecinian”, bo tak nazywano tych pionierów i zarządza zbiórkę. Jest tam i pluton milicji ze swym sztandarem i grupa umundurowanych strażaków, są i tramwajarze. Wszyscy podpisują się pod dokumentem - uroczystą deklaracją, w której obiecują, że na każde wezwanie są gotowi wrócić do Szczecina i na nowo podjąć trud odbudowywania miasta. Po cichu zaś, Zaremba powołuje „Grupę operacyjną Szczecin”, której szefem zostaje jego zastępca Franciszek Jamroży. Ma ona utrzymywać kontakt z pozostałymi w mieście Polakami, zbierać informacje na temat działań niemieckiego magistratu i przygotowywać ewentualny powrót polskich władz do miasta. 23 maja wygnańcy Zaremby trafiają wreszcie do Koszalina i szczecinianie dostają osobną część budynku ze swoimi pomieszczeniami. Sam budynek przypominał troszeczkę średniowieczny zamek, ale miał jedną zaletę: był nie zburzony i na urzędników czekał tam bezcenny sprzęt biurowy. Korzystając z faktu, że wciąż do stacji Szczecin Gumieńce kursowały polskie pociągi z Poznania, grupa Jamrożego wysyła tam swoich ludzi. Nie rzucając się w oczy, na miejscu odnotowują działania Niemców i raportują o wszystkim Piotrowi Zarembie. Wreszcie 24 maja przychodzi najbardziej istotna wiadomość. Zaremba dowiaduję się, że niemiecki zarząd rozpoczyna wydawanie tymczasowych niemieckich dowodów osobistych, a niemiecka Hilfspolizei otrzymuje od Rosjan zgodę na operowanie w całym mieście, a nie tylko na Niebuszewie. Oznacza to, że pod nadzorem niemieckiej policji, będzie także i polska ludność, która osiedliła się w centrum miasta i wierzy w powrót Zaremby. Liczba ludności niemieckiej w Szczecinie cały czas wtedy wzrasta i zbliża się już do 25 tysięcy. Jeszcze 3 tygodnie temu było ich tylko 6 tysięcy. Zaremba zaczyna bać się, że Niemcy zaludnią miasto na nowo, zanim Polska wróci do Szczecina.

 

Zobacz także

2022-12-02, godz. 16:18 11. 29 kwietnia 1945 r. mały fiat Piotra Zaremby krąży po wyludnionym Szczecinie. Na Gumieńcach, polscy robotnicy wracający… 28 kwietnia 1945 roku Piotr Zaremba z grupą operacyjną wjeżdża po raz pierwszy w życiu do Szczecina. Od dwóch dni ma nominację na polskiego prezydenta… » więcej 2022-11-25, godz. 15:52 10. Dnia 27 kwietnia 1945 roku, Piotr Zaremba dowiaduje się o zajęciu Szczecina i wykazuje się refleksem. Potwierdza… 27 kwietnia 1945 roku był piątek. Piotr Zaremba był już mianowany szefem ekipy techniczno-budowlanej, która miała objąć Szczecin. Nic dziwnego, że z… » więcej 2022-11-18, godz. 16:30 9. Korespondent frontowy, Kowalewski opisuje rajd zwiadowców do centrum Szczecina (18.11.2022) W sowieckiej propagandzie wojennej, gazetkom frontowym i redagującym je korespondentom wojennym, wyznaczano bardzo ważną rolę. Mieli dbać o morale żołnierzy… » więcej 2022-11-04, godz. 15:17 8. Gen. Paweł Batow, zdobywca Szczecina, specjalista od mokrej roboty (4.11.2022) Już tylko najstarsi szczecinianie pamiętają, że obecna ulica generała Stanisława Taczaka, dowódcy Powstania Wielkopolskiego, kiedyś, przed 1992 rokiem… » więcej 2022-10-28, godz. 16:34 7. Gauleiter Schwede-Coburg ucieka ze Szczecina nie zapominając zrabować dzieł sztuki (28.10.2022) Już od końca stycznia 1945 roku niemiecki Szczecin szykował się do obrony przed Armią Sowiecką. W gruzach starówki budowano okopy dla piechoty, z cegieł… » więcej 2022-10-21, godz. 15:30 6. Prof. Michał Kaczorowski wysyła Piotra Zarembę na Pomorze Zachodnie (21.10.2022) Nazwisko Piotra Zaremby, polskiego pierwszego prezydenta Szczecina zna dziś prawie każdy, ale nie każdy wie, jak zaczęła się jego przygoda z metropolią… » więcej 2022-10-14, godz. 16:40 5. SS-Brigadeführer Jürgen Wagner - "wieszatiel" ze Szczecina (14.10.2022) W maju 1945 roku jeden z amerykańskich fotoreporterów wojennych uwiecznił jednego z najważniejszych dowódców SS w chwili oddani się do niewoli. Był to… » więcej 2022-10-07, godz. 16:32 4. Komunista Erich Wiesner wita w Szczecinie Armię Czerwoną transparentem w nienagannej ruszczyźnie (7.10.2022) W sierpniu 1944 r. z hitlerowskiego obozu pracy w Wałczu, na Pomorzu uciekł jeden z więźniów. Nazywał się Erich Wiesner i był niemieckim komunistą… » więcej 2022-09-30, godz. 16:30 3. Polscy robotnicy przymusowi, Szczecin 1945. Dramatyczny dylemat - wybrać ucieczkę czy ryzykować groźbę likwidacji… Począwszy od lutego 1945 roku, dźwięk sowieckich dział przypominał nie tylko Niemcom ale i Polakom znajdującym się w niemieckiej niewoli, że Rosjanie… » więcej 2022-09-23, godz. 16:30 2. Marszałek Konstanty Rokossowski zdobywa Pomorze ale przegrywa z Georgijem Żukowem rywalizację o to, kto zdobędzie… Konstanty Rokossowski był jednym z niewielu Polaków, którzy w latach 30. utrzymali się na czołowych stanowiskach armii sowieckiej. Ten urodzony w Warszawie… » więcej
23456