FONOSFERA
Radio SzczecinRadio Szczecin » FONOSFERA
Pomnik por. Michała Lubicz-Sawickiego - zdjęcie robione przed wojną. Fot. ze zbiorów prywatnych
Pomnik por. Michała Lubicz-Sawickiego - zdjęcie robione przed wojną. Fot. ze zbiorów prywatnych
Andrzej Sawicki zapamiętał z dzieciństwa fotografię pomnika stryja Michała Lubicz-Sawickiego, który poległ pod Włocławkiem w czasie wojny z bolszewikami w sierpniu 1920 roku i został pośmiertnie odznaczony krzyżem Virtuti Militari. Po powrocie z emigracji odnalazł cenne dokumenty w Centralnym Archiwum Wojskowym, jednak nie zdołał ustalić miejsca, gdzie stał pomnik, który zniknął z cmentarza komunalnego, a także ze świadomości mieszkańców Włocławka.

Rozmówcy: Andrzej Sawicki, Tomasz Wąsik - kustosz działu historycznego w Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej, Sławomir Kukiełczyński i Aleksander Kociołowicz z Włocławskiego Centrum Kultury oraz ksiądz Teodor Lenkiewicz - proboszcz kościoła w Szpetalu Dolnym. Teksty czytają: Małgorzata Żurakowska, Piotr Wróblewski, Józef Szopiński, Jarosław Zoń.

"Pomnik ze starej fotografii" - reportaż Małgorzaty Sawickiej - dziś po 21. Po emisji tej opowieści zapraszam na spotkanie z panią Małgorzatą. Czy zbieżność nazwisk bohaterów i autorki reportażu jest przypadkowa? - to jedno z pytań, które jej zadamy.
Wojciech Korfanty, fot. NAC
Wojciech Korfanty, fot. NAC
Był jednym z najbardziej znanych polityków dwudziestolecia międzywojennego i jednym z twórców naszej niepodległości, który z poświęceniem i skutecznie walczył o przyłączenie większych obszarów Śląska do Polski. Zapraszamy do wysłuchania reportażu Eweliny Kosałki-Passii poświęcony postaci Wojciecha Korfantego.
Wojciech Korfanty (1873-1939) w II RP był związany z Chrześcijańską Demokracją. Po niekorzystnej dla Polaków interpretacji wyników plebiscytu, który miał rozstrzygnąć o przynależności państwowej Górnego Śląska, stanął na czele III powstania śląskiego jako jego dyktator. Powstanie przyniosło korzystniejszy dla Polski podział Śląska. W wyniku tego zrywu Rada Ambasadorów zdecydowała o korzystniejszym dla Polski podziale Śląska. Z obszaru plebiscytowego - czyli ponad 11 tys. km kw. – zamieszkanego przez ponad 2 mln ludzi, do Polski przyłączono 29 proc. terenu i 46 proc. ludności.
"Po prostu Korfanty" - reportaż Eweliny Kosałki-Passii w Radiu Szczecin dziś po godzinie 21.
Przemek Lewandowski z Maciejem Drygasem
Przemek Lewandowski z Maciejem Drygasem
fot.materiały promocyjne organizatora
fot.materiały promocyjne organizatora
Już jutro rozpocznie się 50. Ińskie Lato Filmowe. W tym roku, jak zawsze, nad piękne jezioro przyjadą wyjątkowi festiwalowi goście. Będzie wielu znakomitych twórców filmowych, dziennikarzy, krytyków oraz gości specjalnych. Wśród nich - i to już na początku festiwalu reżyser Jan Jakub Kolski. Będą też aktorzy i aktorki: Ewa Kasprzyk, Anna Seniuk, Janusz Gajos, Eryk Lubos. Przyjedzie również wielu uznanych reżyserów filmowych, którzy od dawna cenią Ińskie Lato: Jacek Bławut, Maciej Drygas, Sławomir Grünberg i Maciej Cuske. Pojawią się także: znakomity operator filmowy Jacek Petrycki i dawny bywalec festiwalu, krytyk filmowy Grzegorz Pieńkowski.
Tuż przed rozpoczęciem jubileuszowego spotkania przypomnimy w Radiu Szczecin reportaż, którego bohaterem jest Przemysław Lewandowski. To właśnie on, od ponad 20 lat zajmuje się organizacją Ińskiego Lata Filmowego. Wcześniej przygotowywał je Doland Paszkiewicz
Jak bardzo festiwal wpłynął na życie Przemka Lewandowskiego? Początkowo spędzał w Ińsku kilkanaście dni w roku, potem dni zamieniły się w tygodnie, z czasem w miesiące, a później kupił sobie tam dom i to jest teraz Jego miejsce na ziemi.
"W takiej ciszy można żyć lepiej, a w pustce zrobić więcej" - reportaż Małgorzaty Frymus dziś po 21. Zapraszam
Koncert w kościele Ewangelicko-Augsburskim św. Trójcy w Szczecinie, fot. [FAMD]
Koncert w kościele Ewangelicko-Augsburskim św. Trójcy w Szczecinie, fot. [FAMD]
Chociaż dzisiejszy ewangelicki kościół Świętej Trójcy, wcześniej p.w. św. Gertrudy, służy wiernym dopiero nieco ponad 120 lat, to parafia, która obecnie mieści się przy ul. Energetyków 8, ma długą historię, sięgającą czasów średniowiecza.
Według starych pomorskich kronik, budowę kościoła św. Gertrudy rozpoczęto w 1308 roku. Miał on służyć kupcom i rzemieślnikom mieszkającym w dzielnicy Szczecina zwanej Łasztownią (Lastadie). Przy wybudowanym na planie prostokąta kościele w latach 40. XV wieku powstał szpital braci zakonu karmelitów, przeznaczony dla cudzoziemców. Za terenem szpitala znajdował się także cmentarz, przeznaczony na miejsce pochówku tych, których nie wolno było grzebać na cmentarzach miejskich.
Podczas okupacji napoleońskiej (1806 - 1813) kościół św. Gertrudy zamieniono na pomieszczenia dla bydła. Jego stan techniczny był coraz gorszy z powodu braku remontów. W połowie XIX wieku do parafii należało 9000 wiernych, ale ze względu na ich status majątkowy - głównie najubożsi mieszkańcy Łasztowni - remonty w parafialnym kościele nie były możliwe. W 1887 budynek był tak zaniedbany, że w związku z grożącym mu zawaleniem, podjęto decyzję o jego zamknięciu i rozebraniu. Nabożeństwa dla parafii św. Gertudy przeniesione zostały do czasu wzniesienia nowego budynku do kościoła św. Jana, znajdującego się po drugiej stronie rzeki Odry. Podjęto jednak wysiłek budowy nowego kościoła, która ruszyła w 1895 roku. Po wojnie to tu zbierali się niemieccy ewangelicy, ale to już historia zapisana w reportażu.
Po Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Szczecinie oprowadzali Małgorzatę Frymus Sławomir Sikora, proboszcz parafii i Piotr Kubski, parafianin. O tym niezwykłym miejscu opowiadają też ksiądz Izabela Sikora oraz organistka, Agnieszka Roguska.
"Dawniej u Gertrudy" - to tytuł reportażu Małgorzaty Frymus, do którego wysłuchania zapraszamy dziś po 21.
fot. [ipn.gov.pl] | „Umarli abyśmy mogli żyć. Stanisław Kasznica„ - słuchowisko Sylwestra Woronieckiego
fot. [ipn.gov.pl] | „Umarli abyśmy mogli żyć. Stanisław Kasznica„ - słuchowisko Sylwestra Woronieckiego
W Fonosferze dziś słuchowisko „Umarli abyśmy mogli żyć. Stanisław Kasznica„. Autorem audycji Radia Szczecin jest Sylwester Woroniecki, a realizatorem dźwięku - Aleksandra Mazur-Woroniecka.
Stanisław Kasznica to absolwent Uniwersytetu Poznańskiego, adwokat, działał w Obozie Wielkiej Polski był ostatnim Komendantem Głównym Narodowych Sił Zbrojnych.
W sierpniu 1944 roku, w czasie Powstania Warszawskiego, był w stolicy na Ochocie. Po upadku dzielnicy, wyszedł z miasta z ludnością cywilną i przedostał się do Częstochowy.
Po wojnie, w 1947 roku, aresztowany za swoją działalność przez SB. Skazany na karę śmierci, zamordowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa w warszawskim więzieniu na Mokotowie. Ostatniego komendanta NSZ, pochowano w mundurze Wehrmachtu. Znajdował się wśród 117 osób - ofiar represji komunistycznych - wydobytych w 2012 roku w czasie prowadzonych przez IPN ekshumacji na tzw. Łączce na warszawskich Powązkach. W latach 1948-1956 komuniści chowali na nim zwłoki członków podziemia zamordowanych przez UB. Jago szczątki zidentyfikowano w lutym 2013 roku.
Zapraszamy dziś po 21.
fot. Małgorzata Furga
fot. Małgorzata Furga
Rodzinne gospodarstwo Agnieszki i Leszka Jagerów z Radziszewa ma 3 hektary. Właściciele uprawiają w nim w sposób tradycyjny warzywa i owoce, które potem przerabiają na przetwory. Specjalnością są m.in.: dżem z czarnej porzeczki „Czarny skarb Radziszewa" przygotowywany na podstawie receptury sprzed ok. 40 lat oraz „powidła radziszewskie" ze śliwek węgierek, a ostatnio także lemoniada z pokrzywy. W każdą niedzielę można ich spotkać na Szczecińskim Bazarze Smakoszy w Szczecinie, gdzie poza przetworami oferują różne wypieki, w tym rogaliki z półfrancuskiego ciasta, których produkcja stanowi rodzinną tajemnicę.
Jagerowie są członkami Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Pomorze Zachodnie od 2017 r.
W Fonosferze przypomnimy dziś reportaż Małgorzaty Furgi "Z wizytą u Jagerów". Zapraszamy po 21.
Kto jak nie ty - reportaż M.Furgi
Kto jak nie ty - reportaż M.Furgi
"Kto jak nie Ty" - takie słowa usłyszała od swojej dorosłej córki bohaterka dzisiejszego reportażu. Te słowa to reakcja na pomysł stworzenia rodziny zastępczej. Dzisiaj Pani Agnieszka razem z mężem Michałem i wspomnianą już córką, wspólnie tworzą rodzinę zastępczą zawodową dla dzieci, które potrzebują bezpiecznego domu. Razem z Weroniką wychowują się cztery dziewczynki, a niedawno dołączyło do nich jeszcze niemowlę.
Dzisiaj po 21-ej przypomnimy reportaż Małgorzaty Furgi zatytułowany „Kto jak nie Ty”, który pokazuje blaski i cienie rodzicielstwa zastępczego.
Pies w fotelu, ok. 1938, akwarela, papier (autor: K. K. Baczyński)
Pies w fotelu, ok. 1938, akwarela, papier (autor: K. K. Baczyński)
W 79. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego w Radiu Szczecin słuchowisko na podstawie opowiadania Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. „Cudowne przygody pana Pinzla rudego”. Opowiadanie wyreżyserowała Aleksandra Głogowska, dyrektor literacka Radia dla Ciebie.
Jest to adaptacja odnalezionego niedawno, przez Małgorzatę Wichowską z Muzeum Literatury, rękopisu opowiadania. Ku zaskoczeniu słuchaczy można poznać tu zupełnie inne literackie oblicze twórczości Baczyńskiego – absurd i abstrakcyjne, surrealistyczne poczucie humoru.
Krzysztof Kamil Baczyński to polski poeta czasu wojny. Urodził się 22 stycznia 1921 w Warszawie, zginął 4 sierpnia 1944 w Powstaniu Warszawskim. Był żołnierzem Armii Krajowej.
W obsadzie słuchowiska „Cudowne przygody pana Pinzla rudego” pojawili się między innymi Andrzej Seweryn, Adam Woronowicz i Piotr Adamczyk. Muzyka została stworzona przez Marcina Nierubca w wykonaniu Cuore Piano Trio.
Z Małgorzatą Wichowską z Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie o odnalezionym opowiadaniu Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. „Cudowne przygody pana Pinzla rudego”, rozmawiała Joanna Skonieczna.

Alicja Saja. Fot. ze zbiorów prywatnych
Alicja Saja. Fot. ze zbiorów prywatnych
Alicja Saja - blondynka po środku. Fot. ze zbiorów prywatnych
Alicja Saja - blondynka po środku. Fot. ze zbiorów prywatnych
Alicja Saja. Fot. ze zbiorów prywatnych
Alicja Saja. Fot. ze zbiorów prywatnych
Od lewej: sołtys wioski Pan Robert Kowalski, pani Alicja, jej córki - Irena i Zosia, a pomiędzy nimi autorka reportażu, Anna Kolmer. Fot. Andrzej Krywalewicz
Od lewej: sołtys wioski Pan Robert Kowalski, pani Alicja, jej córki - Irena i Zosia, a pomiędzy nimi autorka reportażu, Anna Kolmer. Fot. Andrzej Krywalewicz
Góralice to stara wieś, o której pierwsze wzmianki pochodzą z czasów średniowiecza. Położona jest w południowo-zachodniej części regionu, w powiecie gryfińskim w pobliżu Jeziora Strzeszowskiego. Na przestrzeni wieków zmieniali się jej właściciele. Latem 1945 roku dotarł tu transport osób przesiedlonych zza wschodniej granicy, ze wsi Święty Stanisław i Święty Józef. Dzisiaj niewiele osób pamięta początki osadnictwa na tych ziemiach, a ich potomkowie bądź wyjechali, bądź nie pamiętają opowieści swoich dziadków, pradziadków. O losach osadników ze wsi Święty Stanisław opowiedzą Alicja Saja, jej córki, mieszkańcy Góralic, a także sołtys Góralic, Robert Kowalski. Zapraszam do wysłuchania reportażu Anny Kolmer "Potomkowie świętych" - dziś po 21.
Fot. Anna Kolmer
Fot. Anna Kolmer
Na stronie Archiwum Państwowego w Szczecinie pojawiła się notka: "Miło nam poinformować, że trafiła do nas spuścizna kpt. ż.w. Wiktora Czappa, wieloletniego pracownika i kapitana statków Polskiej Żeglugi Morskiej, Kapitana Portu Szczecin, autora licznych artykułów o tematyce marynistycznej. Jest to niejako pokłosie Międzynarodowego Dnia Archiwów 2023 oraz reportażu Anny Kolmer "Prawdziwy marynarz" na antenie Radia Szczecin." Gratulujemy Annie Kolmer jej roli w zachowaniu spuścizny Kapitana.

Przypomnimy więc ten reportaż. A potem porozmawiamy o przekazywaniu zbiorów do Archiwum Państwowego. Kto może to zrobić? Na jakich warunkach? Komu i do czego mogą służyć takie archiwa? "Prawdziwy marynarz" - reportaż Anny Kolmer, w realizacji dźwiękowej Aleksandry Mazur-Woronieckiej - po godzinie 21.
14151617181920