Chodzi o stworzone w ubiegłym tygodniu konsorcjum uczelni, które zajmą się identyfikacją ofiar totalitaryzmów - nie ma w nim Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, który od czterech lat prowadzi specjalną bazę genetyczną. Pod kierunkiem dr. Ossowskiego udało się zidentyfikować na przykład szczątki "Inki" czy "Zagończyka".

Sławomir Nitras mówił, że gdy ustawowo chciał zagwarantować obecność tej bazy właśnie w Szczecinie, sprzeciwił się Joachim Brudziński, który podkreślał wtedy, że PUM znajdzie się w konsorcjum. - Dziś Szczecin, m.in. przez działania pana Brudzińskiego został ograbiony z własnego dorobku - powiedział Nitras.

Według Nitrasa, profesor Krzysztof Szwagrzyk, wiceprezes IPN-u faworyzuje uczelnię we Wrocławiu, która jest w konsorcjum, a próbuje ograniczać rolę PUM-u. - Warunkiem, który postawił IPN, że ta umowa zabrania Uniwersytetowi Medycznemu w Szczecinie robienia takich badań we współpracy z kim innym. Przede wszystkim jest placówką, i to najbardziej boli prof. Szwagrzyka, której badania zlecają Kanadyjczycy, Niemcy, Francuzi, rząd Izraela. Nie ze względu na znajomości, ale ze względu na dorobek - uważa Nitras.

Profesor Szwagrzyk poinformował nas, że nie komentuje słów polityków żadnej opcji. Wysłaliśmy SMS-a do Joachima Brudzińskiego, czekamy na odpowiedź.

A jak profesor Szwagrzyk wyjaśnia sprawę braku szczecińskiego PUM-u w konsorcjum uczelni, które zajmują się identyfikacją szczątków ofiar totalitaryzmów, na przykład Żołnierzy Wyklętych? - Szczecin nie chce rezygnować z roli monopolisty - mówi wiceprezes IPN-u.

Polska Baza Genetyczna Ofiar Totalitaryzmów w Szczecinie istnieje od 2012 roku. Zdaniem profesora Szwagrzyka, identyfikacja szczątków przebiega jednak zbyt wolno. Konsorcjum uczelni pracujących wspólnie ma to zmienić. Według wiceprezesa IPN-u, gdy "po wielu miesiącach" wypracowano jego formułę, szczeciński PUM się na to nie zgodził.

Według dr. Ossowskiego z PUM-u, w konsorcjum chce się sprowadzić ich rolę do komercyjnego laboratorium pracującego na zlecenie i pomija się aspekt naukowy. Jak mówił reporterowi Radia Szczecin w zeszłym tygodniu, z jego perspektywy we współpracy z IPN nic się nie zmienia. - Naszym partnerem, jeżeli chodzi o Instytut Pamięci Narodowej, są prokuratorzy IPN, którzy mogą zlecić tego typu badania temu zespołowi biegłych, który uznają za stosowny. Nie można zmusić ich, żeby zlecali badania konkretnemu konsorcjum czy instytucji - mówi Andrzej Ossowski.

Instytut Pamięci Narodowej nie wyklucza dołączenia PUM-u do konsorcjum w przyszłości, ale jak powiedział Radiu Szczecin dr Ossowski, jest to możliwe tylko przy uwzględnieniu uwag uczelni co do naukowości i kosztów badań. Profesor Szwagrzyk twierdzi, że skoro umowę uzgodniło sześć uczelni, PUM powinien się dostosować.

Gdy zapytaliśmy, dlaczego dotychczasowy lider ma się podporządkować reszcie - Szwagrzyk odpowiadał. - Nie będę komentował słów dr. Ossowskiego. Zapewniam, że wśród tych jednostek, które wchodzą w skład konsorcjum są takie, które prowadziły prace genetyczne i identyfikacyjne, zanim ktokolwiek usłyszał o tym w Szczecinie i Pomorskim Uniwersytecie Medycznym - powiedział prof. Szwagrzyk.

Konsorcjum - na razie - powołano do końca tego roku. Umowa została podpisana 4 października.