- To były miesiące rozmów. Tak powstawała książka - opowiada Magdalena Semczyszyn ze szczecińskiego IPN-u i dodaje, że nawet udało się ściągnąć sowieckie dokumenty dotyczące aresztowania pani Danuty 23 grudnia 1944 roku przez sowietów.

- Skontaktowaliśmy się z Archiwum Akt Specjalnych w Wilnie, gdzie te materiały są przechowywane. To są dwie teczki sprawy śledczej i tzw. - w sowieckim żargonie - akta filtracyjne - wyjaśnia autorka.

Opowieść zaczyna się wspomnieniem Wilna. To właśnie tam Danuta Szyksznian-Ossowska spędziła młodość. Podczas rozmów z Magdaleną Semczyszyn powstały godziny nagrań. - Trzeba kochać ludzi, nawet tych, którzy źle robią - mówi pani Danuta.

Danuta Szyksznian-Ossowska urodziła się w 1925 roku w Krakowie. Podczas II wojny światowej była łącz­niczką Garnizonu "Dwór" Armii Krajowej w Wilnie, jedną z 10 dziewcząt z grupy łączności "Kozy" przy komórce "Legalizacja" wileńskiej Komendy Okrę­gu AK. Mając zaledwie 19 lat wzięła udział w Powstaniu Wileńskim. Została aresztowana i wywieziona do łagru. Po wojnie zamieszkała na Pomorzu Zachodnim. Pracowała w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Policach. Działa w organizacjach kombatanckich. Przez wiele lat angażowała się w pracę Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.