Klub Prawa i Sprawiedliwości przekaże we wtorek prezydentowi Andrzejowi Dudzie poprawki na piśmie do projektów ustaw o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa.
Prezydent Andrzej Duda pod koniec lipca zawetował ustawy dotyczące Sądu Najwyższego i Krajowej Rady Sądownictwa przygotowane przez rządową większość. Własne propozycje ustaw prezydent przedstawił 25 września.
W ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa Andrzej Duda podtrzymał postulat, by sędziów Rady wybierał Sejm większością 3/5 głosów. Gdyby nie udało się wybrać kwalifikowaną większością piętnastu członków Rady, to prezydent proponuje, by posłowie głosowali imiennie. Każdy poseł miałby jeden głos. Zdaniem Andrzeja Dudy, umożliwi to wielopartyjny wybór sędziów KRS.
Początkowo prezydent proponował, że jeśli w ciągu dwóch miesięcy Sejm nie wybrałby większością 3/5 głosów sędziów do KRS, wówczas to on dokonałby wyboru spośród kandydatów zgłoszonych Sejmowi. Takie rozwiązanie wymagałoby zmiany w konstytucji. Na to nie zgodziła się jednak opozycja. Z prezydenckiego zaproszenia na konsultacje w tej sprawie nie skorzystała Platforma Obywatelska. Natomiast lider Nowoczesnej Ryszard Petru od razu zadeklarował, że nie poprze zaproponowanej przez prezydenta zmiany w konstytucji. Stąd prezydencka propozycja rozwiązania "jeden poseł - jeden głos".
Prezydent proponuje, by na wybór członków KRS mieli wpływ także obywatele. Prawo do zgłoszenia kandydata na członka Rady będzie miała grupa co najmniej 2 tysięcy obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, którzy ukończyli osiemnasty rok życia, mają pełną zdolność do czynności prawnych i korzystają z pełni praw publicznych, a także grupa co najmniej 25 sędziów w stanie czynnym.
W ustawie o Sądzie Najwyższym Andrzej Duda przewiduje zmianę struktury tego organu. Powstaną dwie nowe izby: Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, która zajmie się rozpatrywaniem skarg nadzwyczajnych i sprawami z zakresu prawa publicznego oraz Izba Dyscyplinarna, która będzie prowadziła postępowania dyscyplinarne wobec sędziów i przedstawicieli innych zawodów prawniczych. W pracach obu nowych izb będą brać udział ławnicy wybrani na 4-letnią kadencję przez Senat spośród kandydatów zgłaszanych przez obywateli. Poza tym w Sądzie Najwyższym działać będzie także Izba Cywilna, Izba Karna oraz Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
Prezydencki projekt przewiduje przejście sędziów Sądu Najwyższego obu płci w stan spoczynku po osiągnięciu wieku 65 lat. Sędziowie będą mogli jednak wystąpić do prezydenta o przedłużenie orzekania. Ustawa wprowadza także nowy przyspieszony tryb uchylania immunitetu sędziom, którzy popełnili najpoważniejsze przestępstwa.
Nowością jest również wprowadzona przez prezydenta instytucja skargi nadzwyczajnej, dzięki której można będzie podważyć prawomocne, ale krzywdzące skarżących wyroki sądów. Prawo do wniesienia skargi ma przysługiwać między innymi Prokuratorowi Generalnemu, Rzecznikowi Praw Obywatelskich, Rzecznikowi Praw Dziecka, Rzecznikowi Praw Pacjenta oraz 20 senatorom i 30 posłom za pośrednictwem marszałków Sejmu i Senatu.