Dwudniowa narada europejskich przywódców nie przyniosła rezultatu, zdecydowano więc o wydłużeniu spotkania o kolejny dzień. Wznowienie obrad w niedzielę w południe. Punktem spornym, oprócz pieniędzy, jest też kwestia powiązania funduszy z praworządnością, co potwierdziła sobotnia, wieczorna dyskusja liderów. Dyplomaci nie wykluczali, że zapisy dotyczące tej sprawy zostaną jeszcze bardziej "rozwodnione".

Szef Rady Europejskiej ma rano przedstawić kolejną wersję projektów budżetu i funduszu odbudowy wraz z warunkami wypłat pieniędzy. Charles Michel dąży do porozumienia, chce tego też premier Włoch Giuseppe Conte. - Kontynuujemy rozmowy bo musimy zrobić wszystko, by te negocjacje zakończyć - mówił włoski polityk, a premier Holandii Mark Rutte dodał: "Myślę, że porozumienie jest możliwe. Trudne rozmowy przed nami, ale to jest możliwe”.

Holandia i Włochy są po dwóch stronach barykady. Podział na północ i południe, wyraźnie zarysowany, spowodował, że ani 14-godzinne obrady w piątek, ani 12-godzinne obrady w sobotę nie doprowadziły do porozumienia i konieczne jest trzecie podejście. Kraje szeroko rozumianej północy - Holandia, Dania, Szwecja Austria i Finlandia - domagają się oszczędności i cięć wydatków. Kraje południa - Hiszpania i Włochy - na żadne cięcia nie chcą się zgodzić, zabiegają o porozumienie możliwie szybko, bo potrzebują zastrzyku finansowego, by postawić na nogi gospodarki pogrążone w kryzysie, wywołanym pandemią koronawirusa. Wydaje się jednak, że cięcia w funduszu odbudowy są nieuniknione. Otwarte jest pytanie, jaka będzie ich skala.

Nie jest wykluczone, że w nowych propozycjach szefa Rady Europejskiej złagodzone zostaną zapisy dotyczące powiązania funduszy z praworządnością, przeciwko którym protestują Polska i Węgry. - Nie chcemy żadnych arbitralnych mechanizmów, które mogą prowadzić do tego, że politycznie motywowane państwa będą podejmowały za nas decyzje - mówił w sobotę premier Mateusz Morawiecki.

Brukselska korespondentka Polskiego Radia Beata Płomecka usłyszała, że możliwe jest dopisanie kolejnych zastrzeżeń do proponowanego mechanizmu praworządnościowego. Stanowiłyby one, że musi być zapewnione równe traktowanie wszystkich krajów, że podejmowane decyzje nie mogą być dyskryminujące, że muszą być bezstronne i podejmowane na podstawie dowodów. Polska i Węgry chcą z kolei zapisania, że decyzje w sprawie ewentualnych sankcji finansowych będą wymagały jednomyślności.

Podczas sobotniej, wieczornej dyskusji, sprzeciw Polski i Węgier wobec powiązania funduszy z praworządnością poparł premier Słowenii, o czym poinformował szef czeskiego rządu. Z nieoficjalnych informacji wynika, że Praga również wsparła Warszawę i Budapeszt. Dyplomaci, z którymi rozmawiała brukselska korespondentka Polskiego Radia, nie byli w stanie przewidzieć, jaki może być wynik dzisiejszych negocjacji w sprawie zapisów, dotyczących powiązania funduszy z praworządnością. Część krajów, głównie z północy Europy, nie chce się godzić na kolejne łagodzenie zapisów, ale panuje przekonanie, że to nie powinno wydłużać negocjacji. Jeśli więc będzie wstępna zgoda, co do wielkości funduszu odbudowy i budżetu Unii, to kwestia praworządności nie powinna być przeszkodą do zawarcia ostatecznego porozumienia.

Zakończenie drugiego dnia szczytu Rady Europejskiej w Brukseli nie oznaczało końca nocnych konsultacji w mniejszych grupach państw. Premier Mateusz Morawiecki spotkał się z premierami państw Grupy Wyszehradzkiej oraz szefem rządu Słowenii. Kolejna tura konsultacji objęła rozmowy z premierami Łotwy i Chorwacji. Celem jest próba wypracowania porozumienia wokół funduszu odbudowy i budżetu Wspólnoty na kolejnych siedem lat.