„Badania nad rozmieszczeniem i zmianami liczebności ptaków mają fundamentalne znaczenie dla ich ochrony. Wiedza o tym, jak zmienia się liczebność ptasich populacji i gdzie występują zagrożone gatunki jest konieczna, aby móc je skutecznie chronić. Zbieranie tych danych jest też jednym z naszych głównych zadań. Jego skuteczna realizacja wymaga prowadzenia internetowej bazy, która umożliwi użytkownikom wprowadzanie i wyszukiwanie informacji o liczebności i rozmieszczeniu obserwowanych ptaków, a nam analizę tych danych. To właśnie pozwoli zrobić platforma ornitho.pl” – mówi Tomasz Chodkiewicz, koordynator projektu Monitoring Ptaków Polski z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków.

Internetowe portale pod nazwą ornitho działają już w Niemczech, Francji, Włoszech, Szwajcarii oraz Austrii. W ciągu 4 lat funkcjonowania platformy w Niemczech zarejestrowało się na niej 12 tys. osób, zebrano 10 mln rekordów (obserwacji ptaków), a obserwacje są weryfikowane przez 350 koordynatorów regionalnych pracujących na zasadzie wolontariatu. Siłą portali z rodziny ornitho jest wsparcie dużych organizacji pozarządowych, które współpracują ze sobą oraz ze szwajcarską firmą Biolovision na mocy memorandum. Ideą systemu jest możliwość bezpłatnego korzystania przez wszystkie kraje członkowskie z pomysłów wdrożonych i sfinansowanych przez któregokolwiek z członków. Dzięki temu, każdy kraj ma dostęp do wszystkich funkcjonalności, które już są dostępne lub które dopiero zostaną wdrożone.

„Informacje o obserwacjach ptaków w Polsce są rozproszone na listach dyskusyjnych, forach, stronach internetowych oraz portalach społecznościowych, co w praktyce uniemożliwia ich analizę. Utworzenie nowoczesnego i łatwego w obsłudze systemu pozwoli gromadzić te dane w jednym, ogólnopolskim portalu a dzięki wykorzystaniu jednolitej platformy systemowej, dane będą mogły być analizowane w kontekście analogicznych informacji pochodzących z innych państw – Niemiec, Francji, Austrii czy Szwajcarii. Dzięki temu Polska przestanie być białą plamą na mapie Europy pod względem gromadzenia i wykorzystywania przygodnych obserwacji ptaków” – dodaje Tomasz Chodkiewicz z OTOP.
Ostatnie lata pokazują, że bardzo wartościowe informacje, uzupełniające i poszerzające dane uzyskiwane w ramach planowych badań można uzyskać gromadząc i analizując duże ilości obserwacji wykonywanych nieplanowo i przygodnie. Ptaki są codziennie obserwowane przez tysiące obserwatorów w ramach swoich przygodnych obserwacji. Od kilku lat w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoszech, Szwajcarii, Hiszpanii, Szwecji czy Austrii oraz w USA i Kanadzie działają portale internetowe gromadzące takie przygodne obserwacje tysięcy amatorów ornitologii. Są one przykładem tzw. citizen science, czyli stanowią źródło wartościowych danych naukowych dzięki nieodpłatnemu udziałowi tysięcy zaangażowanych i wysoko wykwalifikowanych wolontariuszy. Ogromna ilość danych gromadzonych za pośrednictwem tych systemów w połączeniu z bardzo szerokim pokryciem geograficznym pozwala na wykrycie i opis zjawisk umykających uwadze w standardowych projektach badawczych (np. Szlaki migracyjne ptaków w Ameryce Północnej , Wykorzystywanie wiatrów przez małe ptaki migrujące przez Amerykę Centralną i Południową ).
Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP) to założona w 1990 roku organizacja pozarządowa o statusie organizacji pożytku publicznego, zajmująca się ochroną dzikich ptaków i miejsc w których żyją. OTOP jest polskim przedstawicielem w międzynarodowej sieci organizacji ochrony ptaków, BirdLife International.
www.otop.org.pl