Machina Czasu
Radio SzczecinRadio Szczecin » Machina Czasu
Pokaz wyposażenia mieszkań na osiedlu "Woronicza" w Warszawie, 1968. Fot. Zbyszko Siemaszko / Narodowe Archiwum Cyfrowe
Pokaz wyposażenia mieszkań na osiedlu "Woronicza" w Warszawie, 1968. Fot. Zbyszko Siemaszko / Narodowe Archiwum Cyfrowe
Wnętrze mieszkania w Warszawie, 1965-1975. Fot. Zbyszko Siemaszko / Narodowe Archiwum Cyfrowe
Wnętrze mieszkania w Warszawie, 1965-1975. Fot. Zbyszko Siemaszko / Narodowe Archiwum Cyfrowe
Przodownik pracy z Zakładów Cegielskiego, 1948. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
Przodownik pracy z Zakładów Cegielskiego, 1948. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
Okładka książki, Wydawnictwo Czarne
Okładka książki, Wydawnictwo Czarne
Dla Waltera Benjamina, teoretyka kultury dom jest „futerałem dla człowieka prywatnego”. Dla Agaty Szydłowskiej jest także jednym z kluczy do odczytywania polskiej historii XX wieku.
„Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u” – taki tytuł swojej opowieści o wystroju domów Polek i Polaków w latach 1945-1989 nadała krytyczka i kuratorka dizajnu.

"Dziś „wnętrze z PRL-u” przemieniło się w kliszę utrwalaną przez kulturę popularną: to obraz tandety i bylejakości albo zbiór pięknych, nowoczesnych przedmiotów, „ikon designu”. W obu przypadkach wyjmujemy przedmioty z kontekstu, zapominając, że powstały tyleż z fascynacji nowoczesnością, ile z dojmującego braku, ciasnoty i prowizorki. Badaczka Agata Szydłowska wykonała tytaniczną pracę, poszukując odpowiedzi na pytanie: jak tak naprawdę urządzano się w PRL-u? Błyskotliwie łączy historię społeczną, opowieść o przemianach politycznych i kulturowych z bogactwem materiałów i świadectw."


Agata Szydłowska przyjechała do naszego regionu na "Cienie zapomnianych kultur", imprezę organizowaną przez Stowarzyszenie Spichlerz Sztuki w Kołbaczu. W "Machinie czasu" wykorzystano fragmenty audycji z archiwum Radia Szczecin, autorstwa: Ryszarda Mysiaka i Zbigniewa Plesnera oraz filmu dokumentalnego "Bloki" Marty Zabłockiej i Konrada Królikowskiego.
Posłuchaj audycji Agaty Rokickiej
Zamek Książąt Pomorskich. Fot. Łukasz Szełemej [Radio Szczecin/Archiwum]
Zamek Książąt Pomorskich. Fot. Łukasz Szełemej [Radio Szczecin/Archiwum]
Nazywa to późnym debiutem. Ale jaki to debiut, skoro na swoim koncie ma już książkę dla dzieci ("Wietrzna Kotlina") oraz cykle felietonów i esejów. Ponadto publikował w: "Akancie", „Fabulariach" i "Toposie". Inna sprawa, że na debiut nigdy nie jest za późno.

Niedawno nakładem szczecińskiego wydawnictwa Forma ukazała się jego powieść poetycka zatytułowana "Bezdzień".
O książce bardzo szczecińskiej, chociaż nie pada w niej nazwa miasta; o szczecińskości; o architekturze powieści; o czasie, który wymknął się spod kontroli oraz o bezczasie - Marek Warchoł w "Machinie czasu".
Posłuchaj audycji Agaty Rokickiej
Fot. pixabay.com
Fot. pixabay.com
"Jakże się cieszę, że żyję na świecie, w którym istnieje październik! Jakież to byłoby okropne, gdyby natychmiast po wrześniu następował listopad!” - twierdziła Ania z Zielonego Wzgórza. Miała rację. Październik jest wyjątkowo kolorowym, niebanalnym, choć jesiennym miesiącem. Kojarzy się z rewolucją, odwilżą, oszczędzaniem oraz złotą polską jesienią, ale i tą deszczową.

W jesiennej "Machinie czasu" wykorzystano fragmenty audycji Anny Kałużnej, Bohdana Onichimowskiego, Joanny Kulmowej, Jacka Wiśniewskiego i Aliny Głowackiej z archiwum Radia Szczecin.
Posłuchaj audycji Agaty Rokickiej
Ciekawe, czy to wypożyczone dzieci? Pocztówka ze zbiorów autorki
Ciekawe, czy to wypożyczone dzieci? Pocztówka ze zbiorów autorki
Fot. ze zbiorów Romana Czejarka
Fot. ze zbiorów Romana Czejarka
Gdzie znajdowała się i do czego służyła kula czasu? Dlaczego w Świnoujściu wypożyczano... dzieci? Jaka była prawdziwa historia braci Zielińskich, która została przedstawiona w filmie Macieja Dejczera "300 mil do nieba"? Czy świnoujski wiatrak rzeczywiście jest wiatrakiem? Gdzie znajduje się supertajny podziemny punkt dowodzenia PRL na wypadek wybuchu trzeciej wojny światowej? Czy Mata Hari została zwerbowana w mieście nad Świną?

Na dwóch wyspach, Uznam i Wolin leży jedna z pereł Bałtyku - Świnoujście. O atrakcjach tego kurortu my, mieszkańcy Pomorza sporo wiemy. Ale czy wszystko? O tajemniczych i fascynujących ludziach, miejscach i wydarzeniach – dziś w „Machinie czasu”. Naszym przewodnikiem będzie Roman Czejarek, dziennikarz, niestrudzony poszukiwacz i kolekcjoner niesamowitych historii, autor „Sekretów Świnoujścia”.
Posłuchaj audycji Agaty Rokickiej
Rodzice Toniego, Cecylia i Kazimierz Leparowscy z Tadeuszem i Eugeniuszem. Rok 1935. [Fot: Prywatne zbiory Antoniego Leparowskiego]
Rodzice Toniego, Cecylia i Kazimierz Leparowscy z Tadeuszem i Eugeniuszem. Rok 1935. [Fot: Prywatne zbiory Antoniego Leparowskiego]
Toni Leparowski, 1950 [Fot: Prywatne zbiory Antoniego Leparowskiego]
Toni Leparowski, 1950 [Fot: Prywatne zbiory Antoniego Leparowskiego]
Toni z Elisabeth and Jackiem Houlahan. Rok 1951 [Fot: Prywatne zbiory Antoniego Leparowskiego]
Toni z Elisabeth and Jackiem Houlahan. Rok 1951 [Fot: Prywatne zbiory Antoniego Leparowskiego]
Toni we własnym zakładzie fryzjerskim na Wairakei Road, Christchurch 1957 [Fot: Prywatne zbiory Antoniego Leparowskiego]
Toni we własnym zakładzie fryzjerskim na Wairakei Road, Christchurch 1957 [Fot: Prywatne zbiory Antoniego Leparowskiego]
Alina Suchańska ze swoją książką „Sam, z sowieckich łagrów do Nowej Zelandii” [Fot. ze zbiorów prywatnych autorki]
Alina Suchańska ze swoją książką „Sam, z sowieckich łagrów do Nowej Zelandii” [Fot. ze zbiorów prywatnych autorki]
85 lat temu, 17 września 1939 roku Polska została zaatakowana od wschodu. Ówczesny ambasador RP w Moskwie, Wacław Grzybowski, tak wspominał ten moment w audycji Radia Wolna Europa:

"17 września w środku nocy otrzymałem telefon z sekretariatu wicekomisarza z zawiadomieniem, że pragnie mi on przekazać ważne oświadczenie rządu sowieckiego i zapytuje, czy mógłbym przybyć do niego o 3.00 rano. Byłem przygotowany na złe wiadomości, ale te, które na mnie czekały, były jeszcze gorsze. Odczytano mi tekst noty Mołotowa mówiącej, że państwo polskie przestało istnieć, wobec czego rząd sowiecki nakazał swym wojskom przekroczyć granicę Polski. Zaprotestowałem gwałtownie przeciwko kłamstwu i kategorycznie odmówiłem przyjęcia noty. Gdy opuszczałem gabinet była godzina 4.30. O 5 wojska sowieckie wtargnęły na terytorium Polski."

Przed nami podróż do przeszłości, w którą wyruszymy z małym chłopcem i jego rodziną. 85 lat temu, 17 września ich życie zmieniło się w diametralny sposób. Zabieramy dziś Was w podróż z Kresów Wschodnich przez Kazachstan i Iran do Nowej Zelandii. Naszymi gośćmi będą Alina Suchańska, autorka książki „Sam, z sowieckich łagrów do Nowej Zelandii” oraz Janusz Wachowicz, emerytowany dziennikarz Radia Szczecin, redaktor polskiej wersji tej książki.

Zainteresowanych tematyką lub książką jej autorka zaprasza do kontaktu: alinasuchanski.com
Posłuchaj audycji Agaty Rokickiej