Machina Czasu
Radio SzczecinRadio Szczecin » Machina Czasu » Kalendarium historyczne

30 marca

Agata ROKICKA

  • 1505 - Początek sejmu radomskiego, który uchwalił konstytucję „nihil novi”. Tak nazywano potocznie akt prawny, który zakazywał królowi wydawania ustaw bez zgody senatu i izby poselskiej. Równocześnie unieważniono postanowienia przywileju mielnickiego z 1501 r., podnosząc znaczenie szlachty w państwie kosztem uprawnień możnowładztwa. Odtąd król mógł wydawać samodzielne edykty tylko w sprawach miast królewskich, Żydów, lenn, chłopów w królewszczyznach i w sprawach górniczych.
  • 1853 - Urodził się Vincent van Gogh. Należy do najwybitniejszych malarzy holenderskich XIX wieku. Początkowo zajmował się działalnością misyjną wśród górników belgijskich, później jednak rozpoczął studia malarskie w Hadze i Antwerpii. W tym okresie reprezentował styl nawiązujący do realizmu XVII wieku. W 1886 r. van Gogh przybył do Paryża, gdzie przez jakiś czas pozostawał pod wpływem malarstwa impresjonistycznego. Efektem jego ciągłych poszukiwań stała się twórczość bliska ekspresjonizmowi, z jasnymi, rozsłonecznionymi barwami, charakterystyczną deformacją i grubą warstwą farby na płótnie. Szczytowy okres twórczości Van Gogha przypada na pobyt w Arles w Prowansji, gdzie powstało ponad 200 jego obrazów, m.in. portrety i pejzaże (m.in. „Most w Arles”). Wieloma cyklami obrazów zaowocowała wtedy jego fascynacja światłem słonecznym (m.in. słynne „Słoneczniki”, 1888). Artysta uległ w końcu postępującej chorobie psychicznej, która doprowadziła go do samookaleczeń – jedno z nich zostało utrwalone na słynnym „Autoportrecie z obandażowanym uchem” z 1889 r. Van Gogh zmarł 27 lipca 1890 r., dwa dni po oddaniu do siebie samobójczego strzału z pistoletu. Za życia pozostał niedoceniony i cierpiał przeważnie nędzę, ale jego twórczość wywarła niezwykle silny wpływ na malarstwo, szczególnie w XX wieku. Obecnie jego obrazy należą do najdroższych na świecie.
  • 1912 - Zmarł Karol May, pisarz niemiecki. Był niezwykle popularnym wśród dzieci i młodzieży autorem powieści przygodowych, rozgrywających się przeważnie na Dzikim Zachodzie. Obraz Ameryki tamtego czasu Karol May odtwarzał w zasadzie na podstawie obiegowych opinii i stereotypów, nie znając tak naprawdę amerykańskich realiów. Pisanie swych powieści rozpoczął przebywając w więzieniu. Tak powstał m.in. słynny czterotomowy cykl „Winnetou”, a potem kolejne powieści, m.in. „Old Surehand” i „Skarb w Srebrnym Jeziorze”. Bohaterami tych historii byli Indianie, traperzy i łowcy przygód. Twórczość Karola Maya doskonale trafiła do młodych czytelników, a dochody uzyskane z sprzedaży książek pozwoliły autorowi zwiedzić Amerykę.
  • 1945 - Urodził się Eric Calpton, angielski gitarzysta, wokalista i kompozytor rockowy, uważany za współtwórcę hardrocka. Clapton zaczynał jako odtwórca bluesa, country i gospel. Należał do trzech zespołów, m.in. w latach 1966–1968 do grupy Cream. Miał w swojej karierze kłopoty z narkotykami i na jakiś czas wycofał się ze świata showbiznesu. Po powrocie na sceny w 1973 r. Clapton stopniowo podbił rynek muzyczny, zdobywając od tego czasu siedem nagród Grammy, m.in. za piosenkę „Tears in Heaven” dedykowaną tragicznie zmarłemu synowi.