1 sierpnia ochodzimy 70. rocznicę wybuchu największej akcji zbrojnej w okupowanej przez Niemców Europie.

Czy Powstanie Warszawskie miało sens? Czy duże straty wśród ludności cywilnej uzasadniały jego wybuch? Dziś zdaniem historyka Macieja Maciejowskiego, taka dyskusja jest bardzo trudna.

- Nam bardzo łatwo jest wygłaszać pewne formuły, ale trzeba pamiętać o tamtej atmosferze, pięciu latach bezwzględnej, okrutnej okupacji, a także o nastrojach odwetu i rewanżu na Niemcach - mówi Maciejewski.

Armia Krajowa, która próbowała wyzwolić Warszawę, była wyjątkowa. - 1/3 tych oddziałów stanowiły kobiety i dzieci. To też jest czymś zupełnie niespotykanym w polskiej armii - podkreśla Maciejowski.

Decyzja o wybuchu Powstania Warszawskiego była szalenie ryzykowna. Jest też teza, że powstanie musiało się rozpocząć ponieważ strukturą Armii Krajowej w stolicy groziło rozbicie.

Decyzja o wybuchu powstania zapadła 31 lipca około godziny 18. Pułkownik Antoni Chruściel "Monter" późniejszy dowódca powstania przyniósł na odprawę sztabu informację (jak się okazało nieprawdziwą), że w prawobrzeżnej Warszawie, na Pradze widziane były czołgi Armii Czerwonej. Godzinę "W" wyznaczono na 17.00, 1 sierpnia 1944 roku. Powstanie trwało 63 dni.

W walkach i egzekucjach zginęło 200 tysięcy mieszkańców stolicy. Decyzja o zrównaniu Warszawy z ziemią zapadła już wieczorem 1 sierpnia. W październiku po upadku powstania z miasta wypędzono tych mieszkańców, którzy przeżyli. Oddziały niemieckie przystąpiły do planowego niszczenia ocalałych budynków.