Sympozjum „Grünebergowie – spuścizna rodu słynnych organmistrzów z Pomorza” realizowane w Studiu Koncertowym im. Profesora Jana Szyrockiego Polskiego Radia Szczecin SA, zainauguruje 7 czerwca 2023 roku cykl spotkań przygotowywanych w ramach Międzynarodowego Festiwalu „Muzyczna Podróż Śladami Grünebergów” 2023.
Autorem projektu jest prezes Stowarzyszenia Pierwszorzędnych Inicjatyw – Jan Koprowicz, absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi – inicjator podjęcia współpracy szczecińskiego środowiska muzycznego z Orkiestrą Symfoniczną Lwowskiej Filharmonii Narodowej i jej dyrektorem Volodymyrem Syvokhipem (2014) oraz koncertów słynnej ukraińskiej orkiestry w Szczecinie i w Berlinie (2017, 2018 i 2019), pomysłodawca i współrealizator Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego „Sacrum Non Profanum” w Ukrainie (Lwów, Iwano-Frankiwsk 2017), nagrania we Lwowie płyty kompaktowej z Symfonią h-moll op. 24 „Polonia” I.J. Paderewskiego z udziałem Orkiestry Symfonicznej Lwowskiej Filharmonii Narodowej (kierownictwo produkcji), światowej premiery albumu w Szczecinie (2020), dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego WIELCY TWÓRCY w Ukrainie (Lwów, Kropywnycki – 2022).
Warto przypomnieć, że Grünebergowie, to ród organmistrzów produkujących w Szczecinie na przełomie XIX i XX wieku doskonałe instrumenty. Dziś wymagają szczególnej kontroli, bowiem w wielu przypadkach odrestaurowują je lub zamieniają na współczesne organy osoby, które nie mają do tego odpowiedniego przygotowania.
Festiwalowe wydarzenia przygotowywane są m.in. po to, by ukrócić barbarzyńskie praktyki wyrzucania zabytkowych organów ze świątyń Pomorza Zachodniego. Tym samym działanie ma być zalążkiem zastopowania, jakże częstych obecnie praktyk, wstawiania w miejsce zabytkowych arcydzieł nierzadko marnej jakości zdezelowanych instrumentów, budowanych w Europie w połowie XX wieku.
Pomysłodawca festiwalu, w celu ratowania instrumentów, przeprowadził w roku 2022 pilotażową odsłonę imprezy w Szczecinie, Konarzewie i Płotach. Doświadczenie to utwierdziło organizatora w tym, że tego typu działania mogą uaktywnić lokalne społeczności, które podejmą się próby objęcia profesjonalną opieką unikatowych organów.
W zamyśle zarządu stowarzyszenia, trwające przez kolejne lata imprezy będą mogły się odbywać na zasadzie „wędrujących” eventów artystycznych, organizowanych śladami rozrzuconych w różnych zakątkach świata zabytkowych organów, bowiem arcydzieła z rodzinnych fabryk organmistrzów wyjeżdżały od XIX wieku z Białogardu, Szczecina i Szczecina-Zdrojów w świat, np. do Afryki Południowej, Islandii, Meklemburgii, na Pomorze i do Rosji.
Na początek, trasa festiwalu obejmie nieliczne już dziś w Szczecinie i na Pomorzu „grünebergi”. Z około tysiąca wybudowanych, w Polsce zostało blisko 80, a w Niemczech 90 instrumentów.
Partnerami wydarzenia są: Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej reprezentowana przez dyrektorów Corneliusa Ochmanna i Krzysztofa Raka, St. Sophien Orgelverein Brüssow, Kantorei Pasewalk, Województwo Zachodniopomorskie, Gmina Miasto Szczecin, Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP, Polskie Radio Szczecin SA, Akademia Sztuki w Szczecinie, Arcybiskupie Wyższe Seminarium Duchowne w Szczecinie, bazylika archikatedralna pw. św. Jakuba Apostoła w Szczecinie, parafia pw. św. Piotra Apostoła w Międzyzdrojach, Sorrento, Szczeciński Chór Katedralny i Chór Męski „Słowiki 60” im. Profesora Jana Szyrockiego.
Podczas sympozjum omówione zostaną następujące tematy:
• Historia rodziny Grünebergów
• Życie muzyczne w dawnym Szczecinie
• Organy Grünebergów na Pomorzu
• Interpretacja muzyki romantycznej na organach Grüneberga
• Improwizacje organowe na instrumentach dawnych
• Muzyka organowa w Polskim Radiu
• Festiwale organowe na Pomorzu Zachodnim promujące zabytkowe instrumenty Grünebergów
• Restauracja, rekonstrukcja, renowacja zabytkowych organów w Polsce – fakty i mity
• Organy Grüneberga na niemieckim obszarze Vorpommern
• Pastor i kantor jako przewodnicy muzyczni w kościołach na terenie Niemiec
• Policja na tropie zaginionych i skradzionych zabytków
Wstęp na wszystkie festiwalowe wydarzenia jest bezpłatny.
O przedsięwzięciu mówi prof. Sylwia Burnicka-Kalischewska z Akademii Sztuki w Szczecinie – dyrektor artystyczny festiwalu.