Trochę Kultury
Radio SzczecinRadio Szczecin » Trochę Kultury
fot. Radio Szczecin [Archiwum]
fot. Radio Szczecin [Archiwum]
Marek Stelar - szczeciński autor kryminałów został wyróżniony podczas festiwalu Kryminalna Piła. To jedna z najważniejszych polskich nagród dla autorów tego typu powieści. Do konkursu zgłoszono 140 kryminałów, a do nagrody nominowano tylko pięć książek. Poza szczecinianinem, nominacje otrzymali: Anna Rozenberg, która w tym roku wygrała konkurs, Robert Małecki, Przemek Żarski i Ryszard Ćwirlej.
Marka Stelara w Pile wyróżniono za powieść "Głębia". To już kolejny sukces tego autora na Festiwalu w Pile. Rok temu otrzymał wyróżnienie za "Blizny". Nagroda Kryminalnej Piły to obok Nagrody Wielkiego Kalibru najważniejsze wyróżnienie dla autorów kryminałów.
"Głębia" to kolejna po "Bliznach" i "Sekcie" powieść, której bohaterem jest Tomasz Rędzia. Na podstawie "Blizn" mogli Państwo rok temu posłuchać audiobooka na antenie Radia Szczecin.

Marek Stelar, a właściwie Maciej Biernawski, urodził się w Szczecinie. Z wykształcenia jest architektem. Debiutował, siedem lat temu, powieścią kryminalną "Rykoszet". Ostatnio wydał książkę "Skrucha", a jej akcja toczy się w Nowym Warpnie.
fot. [materiały prasowe]
fot. [materiały prasowe]
Lata 30. XX wieku. Młody brytyjski dziennikarz Gareth Jones wyjeżdża do Związku Radzieckiego, by zrobić wywiad z Józefem Stalinem. Podczas tej podróży dowiaduje się o "ukraińskim kryzysie". Jako jeden z nielicznych zachodnich korespondentów dostaje się na ogarniętą terrorem Ukrainę. Za swoje odkrycia płaci najwyższą cenę, zostaje zamordowany, dzień przed swoimi 30 urodzinami.
Po prawie 100 latach w trasę, którą przeszedł Jones, wyrusza polski reportażysta Mirosław Wlekły. "Garteh Jones. Człowiek, który wiedział za dużo" to książka przywracająca tę niezwykłą i zapomnianą postać. Garteh Jones to również bohater filmu Agnieszki Holland "Obywatel Jones".
Z Mirosławem Wlekłym rozmawiała Joanna Skonieczna.
poli-raksy-twarz-tomasik-krzysztof,518813-l
poli-raksy-twarz-tomasik-krzysztof,518813-l
Pola Raksa - to chyba najbardziej tajemnicza polska aktorka. Artystka skończyła rok temu 80 lat, ale dla większości z nas nadal jest uśmiechniętą, śliczna, blondynką. Blondynką, która do popkultury weszła jako rudowłosa sanitariuszka Marusia z filmu "Czterej pancerni i pies".

Pola Raksa zagrała wiele ról filmowych, grała w filmach Wajdy, Hasa i Barei, ma na swoim koncie również wiele ról teatralnych. Jest ikoną polskiego kina lat sześćdziesiątych, która zupełnie wycofała się z życia publicznego. Dlaczego? Odpowiedzi na to pytanie szuka Krzysztof Tomasik, autor książki "Poli Raksy twarz". Biografia artystki ukaże się 30 marca nakładem Wydawnictwa Czarne.
O tym, jak aktorka trafiła na ekrany i jak całkowicie odeszła ze świata filmu i teatru z autorem rozmawiała Joanna Skonieczna.
Piotr Michałowski, fot. Konrad Wojtyła [Radio Szczecin]
Piotr Michałowski, fot. Konrad Wojtyła [Radio Szczecin]
W Wydawnictwie Naukowym Uniwersytetu Szczecińskiego ukazała się praca "Niepospolite ruszenie słów. Liryka Heleny Raszki w zbliżeniach i przekrojach" (red. dr hab. Piotr Michałowski, prof. US).

We wstępie dr hab. Dorota Wojda pisze: "to książka o jednej kobiecie – poetce, napisana przez dziesięciu mężczyzn – krytyków i historyków literatury, z których część znała Helenę Raszkę osobiście, czego wyrazem są wspomnienia dyskretnie wplatane w tkankę interpretacji oraz to, że mówiącego „ja” nie nazywa się „podmiotem lirycznym”, ale „poetką”, mającą „prawdziwe” uczucia, rodzinę, biografię, ulubione miejsca i kolory. Przyjęcie takiej personalistyczno-idiograficznej perspektywy oznacza tutaj rezygnację z podporządkowania lektur modnym dyskursom tak zwanej nowej humanistyki, studiom ekokrytycznym, postsekularnym czy afektywnym. Autorzy tej książki piszą po prostu: „naturalne otoczenie”, „niematerialny sens” albo „miłość”, skupiając się na konkretnych wierszach bądź na ich konstelacjach, częściej zresztą na tych pierwszych, co przejawia się w tym, że początkowa część zbioru, Zbliżenia, obejmuje większość szkiców, a kolejna, Przekroje – tylko trzy. Objaśniając to podejście, Piotr Michałowski stwierdza, iż chodziło mu o taką formę upamiętnienia, "która dorobku nie monumentalizuje, lecz go ożywia w twórczej polifonii odczytań, jaką jest zbiór interpretacji utworów Poetki"; o "zarówno (po)ruszanie słów Poetki, jak (po)rusza - nie słowem – w kreatywnym dialogu komentatora z komentowanym tekstem".

Z prof. Piotrem Michałowskim rozmawia Konrad Wojtyła.
eccb8a-raport-o-koncu-swiata
eccb8a-raport-o-koncu-swiata
Jest lato 1945 roku. W Poczdamie światowe mocarstwa decydują o geopolitycznych losach powojennej Europy. Świnoujście staje się polskim miastem. Adam Kostrzewa, aspirant przedwojennej policji, były żołnierz AK i wiezień KL Auschwitz, musi odszukać zbrodniarza wojennego, który zna jedną z największych tajemnic III Rzeszy. Jego tropem podążają też: sowiecki komendant miasta oraz brytyjski wywiad. Kostrzewa jest bohaterem, trzeciej już, książki Jarosław Sokoła, której akcja rozgrywa się w Świnoujściu pt. "Raport o końcu świata". Z autorem rozmawia Joanna Skonieczna.

Jarosław Sokół to pisarz, scenarzysta, producent filmowy. Doktor filologii angielskiej. Autor licznych scenariuszy do filmów fabularnych i seriali telewizyjnych (m.in. "Czas honoru", "Młody Piłsudski", "1920 Bitwa warszawska"). Autor trylogii powieściowej "Wyspa zero", "Czerwona zaraza, czarna śmierć" i "Raport o końcu świata".
fot. Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka
fot. Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka
Nakładem wydawnictwa Instytutu Mikołowskiego ukazała się książka Rafała Wojaczka pt. "Byłem, jestem". Jak podkreśla Maciej Melecki, publikacja bezpośrednio związana jest z uczczeniem 50. rocznicy śmierci poety, jaka przypadła 11 maja 2021 roku.

Książka zwiera wybór faksymiliów związanych z twórczością i życiem Wojaczka – pochodzących z archiwum Instytutu Mikołowskiego, gromadzonego nieprzerwanie od początku powstania instytucji, którego siedzibą przez dwadzieścia lat (1999 – 2019) było rodzinne mieszkanie poety. Oprócz pamiątek po Poecie, jakie zostały zachowane przez jego rodziców, a które przeszły na poczet własności IM, na przestrzeni lat pojawiały się raz po raz – w postaci darowizn lub zakupu – kolejne rzeczy autorstwa Wojaczka, kompletowane oraz archiwizowane w postać bogatego zbioru.

Redaktorem inicjującym był Maciej Melecki, redaktorem zaś dr Konrad Wojtyła z Uniwersytetu Szczecińskiego. W książce opublikowano teksty Bogusława Kierca, Romualda Cudaka, Joanny Dembińskiej – Pawelec, Dariusza Pawelca, Konrada Wojtyły, a także pracowników IM: Macieja Meleckiego i Krzysztofa Siwczyka.

We wstępie Konrada Wojtyły czytamy:

"W rozrastającej się od ponad 50 lat bibliotece tekstów poświęconych twórczości Rafała Wojaczka, jak też jemu samemu, brakowało pozycji, która ukazywałaby autora Innej bajki przez pryzmat obiektów czy pamiątek z nim związanych. Za taką winien uchodzić album Byłem, jestem, w którym opublikowano reprodukcje rękopisów wierszy i ich maszynopisów, faksymilia listów i dedykacji, odręczne notatki w periodykach literackich, wreszcie fotografie. Wartość samą w sobie stanowią nieupublicznione dotąd zdjęcia z wizerunkiem poety oraz trzy nieznane utwory: Metamorfoza (pierwotny tytuł: Ptaszek w mowie Polaków), 1966 i Trudny wiersz.

Materiały rękopiśmienne pozwalają nie tylko „przedmiotowo” rekonstruować i opisywać biografię Wojaczka, ale też jeszcze wnikliwiej analizować jego utwory – poznajemy pierwotne wersje, a również śledzimy skomplikowany proces ich powstawania. Wersje oryginalne, ale też nanoszone na nie poprawki, dają wgląd w charakter pisma autora, lecz przede wszystkim są przykładem niekończącej się wręcz redakcji wiersza. Studium zapisu ujawnia kulisy immanentnego powstawania tekstu, stawania (się) autora względem tekstu, a także jego (genetycznego) odczytania".

Z Konradem Wojtyłą rozmawia Agata Rokicka.
fot. [materiały prasowe]
fot. [materiały prasowe]
Nakładem Fundacji Kultury AFRONT ukazała się kolejna, 10 już książka poetycka Olgerda Dziechciarza. Wiersze – jest ich dokładnie 50 – powstały w latach 2019-2020, czyli w okresie wyjątkowo trudnym dla świata. W zdecydowanej większości są to teksty niepublikowane (tylko osiem znalazło się w najnowszej "Twórczości" (nr 11/2021). Redaktorem tomu jest Karina Stempel. Książkę zdobi fragment obrazu Stanisława Cholewy z cyklu: "Gatunek Ludzki" pt. Badania Terenowe 2016.

Z Olgerdem Dziechciarzem rozmawia Konrad Wojtyła.
13141516171819